De komende tijd zul je wat meer verslagen van Nederlandse steden voorbij zien komen op deze blog. Nederland heeft zoveel moois te bieden, dat naar mijn mening best wel wat meer aandacht zou mogen krijgen. Ik ben ook van mening dat er op gebied van toerisme in Nederland nog veel verbeterd kan worden, vooral op internationaal niveau. Laten we het overvolle Amsterdam even links liggen en ons meer concentreren op de kleinere steden, natuurgebieden, de kust en onze cultuur. We hebben echt heel veel te bieden, dat vooral voor buitenlanders erg mooi is. Zelf zijn we er misschien blind voor omdat het alledaags is. De komende jaren ‘stroop’ ik Nederland af en wil ik graag de bijzondere plekjes met jullie delen. Mijn eerste tocht dit jaar is naar Willemstad, in Brabant wel te verstaan, want er is ook een Willemstad in Curaçao, Groningen en Friesland. Willemstad is bijzonder vanwege zijn vesting.
(foto Wikipedia)
Willemstad heeft een markant verleden. De oorspronkelijke gemeentenaam is Ruigenhil. Het is een plaatsje dat sinds 1561 bestaat, toen de markies van Bergen op Zoom een moerassig gebied liet inpolderen. De Spanjaarden namen op 17 juni 1583 bij de Slag om Steenbergen tijdens de tachtig-jarige oorlog Steenbergen in dat op 20 km afstand van Ruigenhil ligt. Ruigenhil lag op een strategisch punt aan het Hollands Diep. Willem van Oranje liet Ruigenhil daarom versterken tot een vesting. Na zijn dood in 1584 verleende zijn zoon, Prins Maurits, Ruigenhil in 1585 stadsrechten en vernoemde het dorp naar zijn vader, Willemstad. Prins Maurits liet door ‘fortificatiemeester’ Adriaen Anthonisz de vesting uitbreiden tot zijn huidige vorm van een zevenpuntige ster. De bastions op de punten van de ster werden ieder genoemd naar een van de zeven provinciën die zich hadden verenigd in de strijd tegen Spanje. Er bestaat nog altijd een band tussen Willemstad en de familie Van Oranje; één van de titels van koning Willem-Alexander is Heer van Willemstad.
Ik heb een zwak voor vestingen, omdat ik ze zo mooi en uniek vind. Nederland heeft wel tientallen vestingsteden, maar laten we eerlijk zijn; ze zijn niet allemaal even bijzonder. Andere unieke vestingsteden in Nederland zijn onder andere: Bourtange, Heusden en Naarden. Die staan ook nog op mijn lijstje. Vestingsteden hebben ook iets dubieus, omdat ze allemaal een verdedigingsfunctie hebben; oorlog dus. In veel vestingsteden zie je nog historische kanonnen staan. Nu zijn ze gedegradeerd tot speelobjecten voor kleine kinderen. Dus eigenlijk is het ‘speeltuig’… Tijden veranderen!
Willemstad is maar een heel klein stadje dat maar een stuk of 15 straten heeft. De ligging is idyllisch met veel kleine huisjes uit de 20e eeuw. De meest bijzondere gebouwen in Willemstad zijn de Koepelkerk, het Oude Raadhuis, het Arsenaal, d’Orangemolen en het Mauritshuis. Er is een klein haventje binnen de vesting en buiten de vesting bevindt zich een grote jachthaven. Bij de binnenhaven zijn enkele horecazaken gelegen en dat is nou precies wat de mensen trekt. Vanwege de mooie ligging zijn er altijd wel ‘toeristen’ die even een terrasje komen pakken, waardoor het vaak druk is. In het autoluwe stadje hebben motorrijders mazzel, want die mogen binnen de vesting parkeren. Voor veel dagjesmensen blijft het bij een terrasje pikken en das jammer, want Willemstad heeft meer te bieden. Wandel eens door het kleine stadje en nog mooier, een wandeling over de bastions. Aan de buitenzijde van de vesting volgt een hooggelegen grindpad de contouren van de zeven bastions. Het slingerde pad leidt je naar mooie panorama’s. Vanwege het hoogteverschil zie je de mooie bebouwing van Willemstad met haar kleine huisjes. Informatieborden geven uitleg over de bastions die vernoemd zijn provincies. Aan de noordzijde heb je vergezichten over het Hollands Diep, de haven en de verdedigingswerken in de bastions. Om de vesting ligt een dubbele gracht waar je ook lekker kunt wandelen.
Indrukwekkend, gezellig, mooi, historisch en uniek zo is Willemstad het beste te omschrijven.
Hieronder een overzicht van de meest interessante gebouwen in Willemstad.
Arsenaal
In een vestingstad is uiteraard behoefte aan een gebouw voor de opslag van wapentuig. Reeds in 1590 was er reeds sprake van een arctionaelhuys, ook wel ’s Lands Magazijn genaamd. Dit werd in 1627 vervangen door een nieuw arsenaal. Dit laatste gebouw raakte op zijn beurt in verval. Het huidige arsenaal werd in 1792 gebouwd.
Koepelkerk
De grote Koepelkerk ligt in het midden van het stadje. Het was de eerste kerk in Nederland, die speciaal voor protestantse diensten werd gebouwd. De bouw begon in 1597 en werd in 1607 voltooid. Prins Maurits verleende financiële steun voor de kerk, op voorwaarde dat deze in een ronde of achtkante vorm zou worden gebouwd. Tegenwoordig wordt het rijksmonument gebruikt door de Hervormde gemeente/PKN. Rondom de kerk ligt een kerkhof, als een oase van rust.
Mauritshuis
Het Mauritshuis is een jachtslot en buitenverblijf in Renaissance stijl dat in 1623 door Prins Maurits van Oranje onder de naam Princehof werd gebouwd. Veel heeft hij er niet van kunnen genieten, want Maurits overleed in 1625. Het gebouw werd de ambtswoning van de gouverneur en later magazijn, ziekenhuis en thuishaven van postduiven. Vanaf 1973 was het stadhuis van Willemstad, tot het in 1997 opging in de gemeente Moerdijk. Het rijksmonument wordt tegenwoordig gebruikt als locatie voor zakelijke en particuliere evenementen, waaronder bruiloften. Op de zolder bevindt zich het museum van de plaatselijke heemkundekring. Beneden is de VVV en een postkantoor gehuisvest.
d’Orangemolen
De prachtige d’Orangemolen werd in 1734 gebouwd in opdracht van de Nassause Domeinraad. De molen was tot 2008 soms in bedrijf. Nu wordt de molen bewoond. In 2014 kreeg de D’Orangemolen een flinke opknapbeurt waarbij onder andere de voorzomen, de windborden, de stelling en de kruilier zijn vervangen en de molen een complete schilderbeurt heeft gekregen. Sinds 2014 kan de molen weer draaien. De molen is heel opvallend slechts aan één kant wit geschilderd en de andere zijde is niet geschilderd.
Oude Raadhuis
Het raadhuis kwam tot stand in 1587. Oorspronkelijk wenste Prins Maurits dat er een kerk én een raadhuis zou worden gebouwd in het toen nog jonge dorp. Vanwege de oorlogssituatie was daarvoor geen geld. Aldus werd een soort multifunctioneel raadhuis ontworpen waarin men ook kerkdiensten kon houden en dat voorzien was van een toren met luidklok. In 1620 werd het tot dan toe eenvoudige gebouw verfraaid met een Vlaamse gevel. Er kwamen enkele dakvensters in de nieuwe kap en de zolder ging fungeren als bewaarplaats voor gereedschap van oorlog, zoals hellebaarden en dergelijke. De wapenstenen in de gevel werden in 1798 eveneens verwijderd, om in 1937 weer te worden aangebracht.
Klik hier voor meer foto’s van Willemstad.
Volg mijn reis 