In 963 bouwde graaf Siegfried op de Bock-rots een kasteel met een eenvoudige verdedigingsmuur. Hieruit is de stad Luxemburg ontstaan. In de loop der eeuwen werden er aan de westzijde nog twee verdedigingsgordels aangelegd. Verschillende ingenieurs, onder wie Vauban, bouwden de stad uit tot één van de sterkste vestingen van Europa. Tijdens het congres van Londen in 1867 werd Luxemburg neutraal verklaard en moesten de vestingwerken ontmanteld worden. Slechts 10% van de vesting is hierdoor bewaard gebleven, waaronder de kazematten. De oude binnenstad en enkele overgebleven vestingwerken werden in 1994 op de Unesco Werelderfgoedlijst geplaatst.
De stad Luxemburg is een mooie historische stad met ca. 100.000 inwoners. Best klein dus voor een hoofdstad, maar het laat zich zeker meten met de hoofdsteden van Europa. Luxemburg is een rijke stad en dat zie je aan de vele grote gebouwen die er staan. Het is zelfs een van de rijkste steden van Europa. Het is een belangrijke stad voor de internationale bankwereld. Tegelijkertijd is de stad samen met Brussel, Frankfurt am Main en Straatsburg een van de belangrijkste vestigingsplaatsen van Europese instituties; onder andere het Europese Hof van Justitie is er gevestigd.
Je ziet dat de stad welgesteld is, maar tegelijkertijd zie je ook veel daklozen in de stad. De stad heeft veel horecagelegenheden, winkels en historische gebouwen. Omdat Luxemburg ook de hoofdstad is, zie je er ook veel parlementsgebouwen en andere overheidsgebouwen.
“Grund” is het stadsdeel dat je gezien moet hebben. Trek de wandelschoenen maar aan, want je zult behoorlijk moeten klimmen vanwege de ligging in het dal. In Grund vind je onder andere de Casemates, de abdij, diverse musea en vooral prachtige vergezichten over de vallei.
Bruggen en rivieren
Luxemburg is een stad van bruggen en rivieren. De Alzette rivier meandert met grote lussen door de stad. Mede door de Pétrusse rivier die in de Alzette overgaat, de kloven en hoogteverschillen zijn er veel bruggen in de stad. De mooiste en bekendste is de Adolfsbrug (Pont Adolphe). De brug is vernoemd naar graaf Adolf van Luxemburg, een nationaal symbool voor het Groothertogdom Luxemburg. Bij de opening in 1903 was het de grootste stenen boogbrug ter wereld. Vanuit de brug heb je schilderachtige plaatjes over de Pétrusse vallei en de oude stadswallen. Om de brug zelf te zien kun je beter in de buurt staan van Place de la Constitution. Tijdens mijn bezoek stond de brug echter in de steigers voor onderhoud waardoor ik de brug niet kon zien.
Casemates de Rock
De Casemates de Bock zijn een stelsel van onderaardse gangen, waarvan de eersten tijdens de Spaanse overheersing in 1644 gebouwd werden. Veel gangen komen uit op de steile rots kliffen. Met een hekje ervoor is het net alsof je op een balkon staat te genieten met weidse panorama’s over de vallei. Door de eeuwen heen werden de gangen steeds verder uitgebreid tot op 40 meter diepte en over een afstand van 23 km. De gangen deden dienst als verdedigingsmiddel en bezorgden de stad later de naam Gibraltar van het Noorden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog deden de kazematten dienst als schuilplaats. Sinds 1933 zijn de kazematten toegankelijk voor het publiek.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de kazematten bezoekers van over de hele wereld
aantrekken. Het is een van de hoogtepunten van Luxemburg. Lopend door de vochtige en donkere gangen verdwaal je al vrij snel. Het is een doolhof van gangen en smalle wenteltrapjes. Alles lijkt op elkaar en er staan geen bordjes, maar ooit vind je de uitgang….
Fort Thüngen / Musée Dräi Eechelen / Musée de la Forteresse
Fort van Thüngen is een voormalig militair bouwwerk, dat gesitueerd is in de wijk Kirchberg ten noordoosten van het centrum. Het fort dateert uit 1732 en werd door de eeuwen heen verder uitgebreid. Het bouwwerk dankt zijn naam aan de baron van Thüngen, die commandant was van het fort. Tegenwoordig is in het bouwwerk het Musée Dräi Eechelen gehuisvest. Het museum laat een gevarieerde collectie zien van artefacten uit Luxemburg.
Het fort ligt hoog op een berg. Vanuit het centrum is het een hele klim om er te komen. Dat doet dan ook niemand behalve ik zei de gek. Net naast het fort liggen de resten van de vestingwerken waar je mooi uitzicht hebt over de stad Luxemburg.
Kathedraal / Cathédrale Notre-Dame
De meest indrukwekkende kerk van Luxemburg is ongetwijfeld de kathedraal. Toch is de kerk ook weer niet bijzonder mooi. Ik heb heel wat mooiere kerken gezien in de wereld zowel van binnen en buiten.
De oorsprong van de kathedraal gaat terug tot het begin van de 17e eeuw, toen het dienst deed als Collegiale Kerk van de Jezuïeten. Later werd de kerk omgedoopt tot parochiekerk met de naam Sint Nicolaas en nog later Sint Theresa. In 1870 werd Luxemburg tot bisdom verheven en om die reden werd de kerk tot kathedraal uitgeroepen met de naam Cathédrale Notre-Dame-de-Luxembourg. In de eerste helft van de 20e eeuw kreeg de kathedraal een uitbouw, waarbij onder meer een nieuw koor en dwarsschip werden toegevoegd. De kathedraal is beroemd om haar crypte, waarin meerdere familieleden van het groothertogdom zijn begraven en het grafmonument van Jan de Blinde die van 1310 tot 1346 graaf was van Luxemburg. Maar voor zover ik het weet, zijn deze graven niet te bezichtigen.
MUDAM / Musée d’Art Moderne Grand-Duc Jean
Het MUDAM (Musée d’Art Modern du Grand-Duc Jean) is het Museum voor Moderne kunst. Bij mijn bezoek aan het museum wordt meteen vermeld dat het een gereduceerde prijs is, omdat niet de hele collectie aanwezig is. In het grote en moderne gebouw zie ik echter helemaal niets wat ook maar interessant is. Op de begane grond kan je je eigen kunstwerk maken met gekleurde PVC-buizen. In kelder zie ik alleen foto- en video materiaal. En dat is het dan. Je moet altijd vreselijk veel voorstellingsvermogen hebben om moderne kunst in musea te begrijpen en te waarderen. Het zal wel aan mij liggen.
Het museum werd in 2006 ingewijd door groothertog Jan van Luxemburg, naar wie het vernoemd is. Het is gebouwd op de overblijfselen van het oude Fort Thüngen. Hier en daar kun je de ruïnes nog zien liggen. Het gebouw was een ontwerp van architect Leoh Ming Pei, die ook de piramide van het Louvre ontwierp. Het museum zou Luxemburg als culturele stad op de kaart moeten zetten, maar als je het mij vraagt zijn ze daar nog ver vandaan.
Musée National d’Historie Naturelle Luxemburg
Dit kleine museum is gelegen op de 2e verdieping van een oud pand vlakbij de Neumünsterabdij in de wijk Grund. Er is een grote collectie orchideeën te zien. Daarnaast zie ik vooral opgezette dieren, steensoorten en een heus levend mierennest. Transparante kunststof boxen zijn met elkaar verbonden door buizen en touwen. De mieren halen in de ene box deeltjes van verse blaadjes op en brengen die vervolgens naar de onderste box waar het nest is. Het hele ecosysteem van mieren is te volgen.
Het museum is helaas niet zo interessant. Dat blijkt wel uit het feit dat ik de enige bezoeker ben.
Neumünsterabdij en Saint-Jean Baptiste kapel
De Neumünsterabdij is een voormalige Benedictijnenabdij die gerenoveerd is en omgebouwd werd tot cultureel centrum. Het gebouwencomplex in de wijk Grund doet vandaag de dag dienst als ontmoetingsplaats waar tal van concerten, seminaries en tentoonstellingen gehouden worden. De binnenplaats van het complex is overkapt met een glazen dak. Ik loop een rondje door de abdij, maar echt interessant is het nou ook weer niet. Het meest bijzondere is eigenlijk als je vanaf een afstand het complex in de vallei ziet liggen.
De kloosterkapel ernaast is nog steeds in originele staat.
Pétrusse Park / Vallé de la Pétrusse
Luxemburg wordt doorklieft door de Pétrusse rivier. Zeg maar riviertje, want het is niet breder dan slechts enkele meters. Een groot deel daarvan is gekanaliseerd in een betonnen bak. Toch is de vallei ongeveer 55 meter diep, waardoor de stad in feite uit twee delen bestaat die aan weerszijde van de kloof liggen. Precies middenin de vallei ligt het Pétrusse Park als een oase in de stad. Je moet er wel dus een aardig eind voor dalen en klimmen, maar het park is meer dan de moeite waard vanwege het groen en het mooie uitzicht. Het is een ideale plek voor wandelaars en joggers.
In de rotsen van Pétrusse bevinden zich ook casemates.
Place d’Armes
Place d’Armes is hét centrale plein in de binnenstad. In 1944 borgen de Amerikaanse troepen hun wapens op en vierden op dit kleine plein massaal de bevrijding van Luxemburg. Sindsdien is dit een plek van vrede en rust. Het is een van de populairste marktpleinen van de stad. Het plein is gelegen in de voetgangerszone van de stad en telt heel wat sfeervolle terrasjes waar je heerlijk kan genieten van een drankje en een hapje in de schaduw van de groene bomen. Elke tweede zaterdag van de maand vindt er een rommelmarkt plaats waar steevast heel wat koopjesgrage bezoekers op afkomen op zoek naar leuke hebbedingen en curiositeiten. Het meest interessante op het plein is het parmante Cercle Cité gebouw.
Place Gaullaume II (Willem II Plein)
Place Gaullaume II is nog groter dan het Place d’Armes. Op het plein is het toeristenbureau te vinden. Ook hier vind je veel horeca gelegenheden. Aan de overkant staat het voormalige neogotische stadhuis. In 1828 kreeg de Luikse architect Justine Remont de opdracht een stadhuis te bouwen. De constructie van het gebouw werd voortgezet tijdens de Belgische Revolutie. In 1838 werd het stadhuis tenslotte voltooid, maar wegens de oorlog kon het nog niet officieel geopend worden. Pas in 1844 kon Willem II, koning der Nederlanden en Groothertog van Luxemburg, het stadhuis openen. Hotel de Ville staat op de gevel, maar volgens mij is het helemaal geen hotel.
Op het plein staat een groen koperen beeld van Willem II. Ja, onze Willem. Dankzij hem werd de eerste parlementaire grondwet opgericht, die in die tijd een van de meest liberale van Europa was. Op het voetstuk staan wapenschilden van de Oranje-Nassau’s en van Luxemburgse steden. Een exact kopie van het beeld staat in Den Haag op het buitenhof.
Place de la Constitution / Gëlle Fra Momorial
Place de la Constitution is een deel van het Pétrusse Park. Het ligt echter niet diep in de vallei maar hoog, waardoor je een prachtig uitzicht hebt over het park maar ook over het zuidelijk deel (Gare) van de stad en dan met name over het imposante “Banque et Caisse d’Eparge de L ‘Etat”. Op Place de la Constitution staat het indrukwekkende Monument du Souvenir. Hoog op de spitse obelisk staat een mooi beeld van een goudenvrouw. In haar handen houdt ze een gouden laurierkrans vast, alsof ze je wil kronen. Onderaan de obelisk staat nog een beeld. Een Romeinse soldaat zit te neergeslagen bij het dode lichaam van een mede soldaat. Het monument is in 1923 opgericht ter herinnering van de gevallene in WOI. In WOII hebben de Duitsers de obelisk omver getrokken. Pas in 1984 is het weer gerestaureerd. Vandaag de dag symboliseert het monument vrijheid en weerstand.
Palais Grand-Ducal
Dit paleis aan de Rue du Marché-aux-Herbes is een indrukwekkend gebouw. De eerste steen werd in 1572 gelegd en het gebouw kenmerkt zich door zijn renaissancestijl met rijkelijk versierde bas-reliëfs. Door de eeuwen heen werd het gebouw uitgebreid, met onder meer het huis van de afgevaardigden in 1859 en de achtervleugel in 1891. Het paleis is gedeeltelijk open voor het publiek, enkel tijdens de zomermaanden worden er rondleidingen georganiseerd. Voor het gebouw patroneert een gewapende soldaat eindeloos open neer met overdreven arm en been bewegingen. Wat zal die moe zijn na zijn dienst.
Villa Vauban / Musée dÁrt de la ville de Luxembourg
Villa Vauban is een prachtige witte villa gesitueerd in een sfeervol park ten westen van het centrum. Sinds de jaren ’60 doet het domein dienst als kunstmuseum waar enkele indrukwekkende kunstcollecties te zien zijn. In totaal zijn drie collecties van de verzamelaars Jean-Pierre Pescatore, Leo Lippmann en Eugénie Dutreux-Pescatore te zien. De meeste werken dateren uit de 17e tot 19e eeuw en omvatten onder meer schilderijen van Van Dyck, Jan Steen, Gustave Courbet en Eugène Delacroix.
Daarnaast worden in Villa Vauban ook regelmatig tijdelijke tentoonstellingen gehouden, gaande van antieke tot hedendaagse kunst, zowel nationaal als internationaal.
Slot
Ik heb heerlijk genoten in Luxemburg. Het is zo dichtbij, maar het wordt te makkelijk gepasseerd voor verdere oorden. Sommige dingen zijn duur in Luxemburg. Voor een biertje betaal je tussen de 3 en 4 euro. Parkeren is duur, maar benzine is dan weer goedkoop.
In twee dagen heb je de meeste bezienswaardigheden van de stad wel gezien.
Klik hier voor meer foto’s.
Volg mijn reis 