Bahrein 2015

Algemeen

Wat is de hoofdstad van Bahrein? Of is Bahrein een hoofdstad? Veel mensen weten het waarschijnlijk niet. Manama is de hoofdstad van Bahrein. Het land is op de breedste stukken maar 24 km breed en 55 kilometer lang en het heeft een oppervlakte van 767 km² en is daar mee ongeveer half zo groot als de provincie Utrecht. Erg klein dus. En toch is het land wereldbekend. Waarom? Olie. Veel landen in het Midden-Oosten zijn pas bekend geworden en goed ontwikkeld nadat er olie is gevonden en dat is voor de meeste landen in het Midden-Oosten ongeveer halverwege de 20ste eeuw. Alhoewel Bahrein een klein land is, speelt het land sinds de opkomst van de olie-industrie een relatief belangrijke rol in de internationale politiek. Het land is een van de zes leden van de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten en heeft aan Saoedi-Arabië een belangrijke bondgenoot.
Sinds 2004 heeft het land ook een eigen F1 racecircuit waar sindsdien jaarlijks Grand Prix wedstrijden worden gehouden. De Formule 1 wedstrijden hebben zeker ook bijgedragen tot de naamsbekendheid.
De naam Bahrein betekent in het Arabisch letterlijk “twee zeeën”. Bahrein werd in 1971 onafhankelijk, nadat Engeland het protectoraat ontbond in het Midden-Oosten. Het land was net als Qatar in die tijd in gesprek met de emiraten om samen één nieuw land op te richten, maar Bahrein en Qatar kozen er voor om zich niet aan te sluiten bij de Verenigde Arabische Emiraten. Ik vermoed dat ze achteraf heel blij zijn dat ze dat niet gedaan hebben, want nu is het een echt land en anders was het “maar” een emiraat van de UAE.
Bahrein, officieel het Koninkrijk Bahrein is een eilandstaatje in de Perzische Golf. Het is een archipel met 33 eilandjes. Het is gelegen voor de kust van Saoedi-Arabië waarmee het is verbonden via de Koning Fahd dijk. De meeste van de eilanden zijn onderling verbonden door een netwerk van bruggen.

Het is een dichtbevolkt land. Bijna de gehele bevolking woont op de noordelijke helft van het eiland, dat pas in de laatste decennia in één grote agglomeratie is veranderd. Het zuidelijk deel is grotendeels onbewoond. De bevolking groeide van 16.000 in 1963 tot ongeveer 1,3 miljoen inwoners in 2014.
Bahrein is net als de andere landen in het Midden-Oosten een islamitisch land waarbij consumptie en/of invoeren van alcohol en varkensvlees strafbaar is. Verkoop en consumptie van alcohol en varkensvlees wordt echter in luxehotels getolereerd. Langzaam maar zeker worden de regels omtrent alcohol en varkensvlees versoepeld.

Manama

Net als onder andere Abu Dhabi, Dubai en Doha ondervond Manama een explosieve groei in de laatste 50 jaar dankzij de oliewinning. Sinds de oliewinning is er geld voor ontwikkeling van de stad / het land. Voornoemde steden zijn zich aan het ontwikkelen tot toeristencentra, zodat als eenmaal de olie op is de steden inkomsten kunnen genereren uit de toeristensector.
De stad Bahrein heeft nog een oud centrum met smalle steegjes, souks en Arabische architectuur die niet hoger is dan twee of drie verdiepingen. Dit vind ik persoonlijk het mooiste gedeelte, ook al is het er vaak een troep. De huisjes zien er vaak verwaarloosd uit. Wandelend door de wijk komt er een pallet aan aangename en minder aangename geuren in je neus van heerlijk gebraden kip, kruiden, rijst, rioollucht, rottend voedsel tot benzinedamp toe. De grote afvalcontainers op de pleintjes zijn in het algemeen verschrikkend vies. De kleine stoepjes zijn vaak een chaos met richels en putten. De wijk is authentiek en dat spreekt me enorm aan.
Daaromheen begon 50 jaar geleden de stadsontwikkeling met bebouwing van drie tot tien verdiepingen. Blokken beton met appartementen. Vaak is de architectuur saai, maar gelukkig zitten er wel veel Arabische elementen in, waardoor het toch weer bijzonder is.
Ongeveer 20 jaar geleden verrees om deze kern de moderne hoogbouw die als een paddenstoel uit de grond schot. De gebouwen moesten uniek zijn met een status en een eigen gezicht. Architecten uit de hele wereld werden aangetrokken om een uniek gebouw te ontwerpen. Gebouwen werden herkenningspunten, iconen. De naamsbekendheid moest immers flink opgekrikt worden. De landen in het Midden –Oosten wilden niet alleen het imago hebben van een industrieel oliestaatje in een hete woestijn maar ook het imago van een interessant en aantrekkelijk land openstaand voor toerisme. De islamitische bevolking en regeerders realiseerden zich maar al te goed dat zij daarvoor flinke offers moesten brengen en de gewoontes van niet moslims moesten accepteren. Alcohol werd beperkt geaccepteerd evenals strandkleding, varkensvlees en het toestaan van andere geloven. De Arabieren werden gedeeltelijk prowesters.

Een van de voorbeelden van moderne architectuur is het 240 meter hoge WTC-gebouw uit 2008, dat hét icoon geworden is van Bahrein. Typerend voor het gebouw zijn de drie windturbines tussen de twee spits toelopende torens, die er voor moeten zorgen dat het gebouw energie neutraal is. Het concept is nog altijd uniek in de wereld. Het is het hoogste gebouw van Bahrein, maar het is in 2015 ingehaald door het Four Seasons Hotel & Residences dat 30 meter hoger is. Het Four Seasons Hotel & Residences heeft een extreem rechte structuur bestaande uit twee kolossale rechthoekige kolommen waartussen zich twee blokken bevinden. De schets is in één minuut gemaakt denk je dan! Maar desondanks is het een fantastisch mooi ontwerp. Zo zijn er een aantal andere prominente ontwerpen in aanbouw of reeds opgeleverd. Voorlopig gaat dit nog tientallen jaren door totdat het land vol is of het land verzadigd is.
Een groot gedeelte van deze moderne hoogbouw bevindt zich nabij de Sheikh Isa Bin Slaman Highway, die zich in het noorden van de stad bevindt. Deze drukke randweg is het zwakke punt van de stad en belemmert de wandelaar naar de kust. Wie naar de kust wil moet maar de auto pakken, dat is overigens ook het gene wat gebeurt, want de gemiddelde hoge temperaturen laten het niet toe om te gaan wandelen. Alleen ik zei de gek natuurlijk. Met een temperatuur van circa 40 graden maak ik een stadswandeling van bijna 20 kilometer. Het heeft liters water gekost om het vocht op pijl te houden. Ik was ook de enige die aan het wandelen was!
Ondanks de lange kustlijn van Bahrein bulkt het land niet van de stranden. Wie graag op het strand wil liggen is aangewezen op één van de vele luxe resorts die meestal op de kunstmatige eilanden liggen in het noorden van het land. Het lijkt er op dat de landen in het Midden-Oosten zich oriënteren op luxe en dure resorts, waar toeristen zich de hele dag kunnen vermaken en ontspannen en in de avond kunnen genieten van dure diners in luxe restaurants.
Dit brengt me tot het zwaktepunt van de stad, er is namelijk betrekkelijk weinig te doen en te zien in de stad. De list met Places of Interest in de stad zelf is kort. Hoogtepunten vormen de Al Fateh Grand Mosque die toegankelijk is voor toeristen maar niet op vrijdag, het Nationaal Museum en het Beit Al Qur’an. Er zijn nog tal van andere moskeeën en forten die de moeite waard zijn om te bezichtigen, maar die zijn in het algemeen niet toegankelijk voor niet-moslims en toeristen.
Vrijdag is de dag van het gebed en de rust. Bijna alles is dan dicht in de stad waardoor de stad een verlaten en saaie indruk geeft. Zelfs de meeste winkeltjes (souks) zijn dicht. Er zijn tal van cafetaria’s maar voor een goed restaurant moet je toch weer op een resort zijn.
Manama is een betrekkelijk kleine stad met 150.000 inwoners.
Is Manama de moeite waard? Mauuuh, voor diegene die opzoek zijn naar cultuur, willen wandelen, iets willen zien, niet, maar voor diegene die een gevulde portemonnee hebben en op een lux resort willen zitten, ja.

Klik voor meer foto’s.

Muharraq

Tot 1932 was Muharraq de hoofdstad van het voormalige Britse protectoraat. Het is de derde grootste stad van Bahrein en telt 177.000 inwoners. Meer dan de hoofdstad Manama dus. Muharraq is een schiereiland dat nagenoeg geheel is vol gebouwd. Muharraq is een unieke stad, omdat de tijd er decennia lang heeft stil gestaan. Hier zie je geen moderne hoogbouw. Nee, alleen maar oude huizen in Arabische stijl. Meestal zijn het kleine eenvoudige huizen zonder al te veel sierlijke details. De steegjes zijn smal tot zeer smal. De stad is ontworpen lang voordat er auto’s waren en is er niet op ingericht. Toch, en eigenlijk ook helaas, is de auto doorgedrongen tot de meeste steegjes, waardoor de oude stad uitpuilt van de auto’s. Het is af en toe behoorlijk wringen om met de auto door de smalle haakse steegjes te rijden of er een parkeerplek te vinden, maar de inwoners kennen de stad als hun broekzak. Er zijn zelfs een heleboel steegjes waar auto’s niet eens passen. Vanwege de krapte zie je in de stad alleen auto’s van de bewoners zelf. Zelfs taxi’s zijn er zeldzaam.
De stad is zo compact dat er nauwelijks groenvoorzieningen zijn, het is letterlijk helemaal vol gebouwd. Er zijn alleen een voetbalveld, een klein parkje en wat vrijstaande palmbomen. Aan de buitenzijde van het eivormige schiereiland bevindt zich een grote rondweg.
De stad is eigenlijk niet uitgesproken mooi en er zijn betrekkelijk weinig Places of Interest. Shaikh Isa House is een 19de eeuws woning van Shaikh Isa bin Ali Al Khalifa de grote-overgrootvader van de huidige koning. Het huis biedt een glimp van het koninklijke leven in de 19e eeuw met antieke architectuur en een muur met houtsnijwerk. Aan de buitenzijde lijkt het huis wel een fort omdat het bijna geen ramen heeft in de buitenmuren en slechts aan één zijde een toegangspoort heeft.

Nabij dit huis staat een prachtige moskee die eveneens naar de Shaikh is vernoemd. De licht zandkleurige gevels zijn prachtig gedecoreerd.
Het Shaikh Ebrahim House is een nieuw gebouw met een traditionele gevel geïnspireerd door het verleden. Het ontwerp is voorzien van een grote islamitische boog, mashrabiya (traditionele ramen) en gips panelen met Arabische kalligrafie.
Een oud juweeltje is ook het Siyadi House, dat toebehoorde aan een parelkoopman in de 19e eeuw. Nu bestaat er nog slechts een klein deel van de immense residentie. Zo zijn er nog een aantal van dit soort fraaie huizen en moskeeën uit de 19e eeuw die de moeite waard zijn om te bezichtigen. De meeste van deze gebouwen staan in het midden van de stad / schiereiland.
De meeste huizen in de stad, maar eigenlijk in heel het Midden-Oosten, hebben die typische zandkleurige pleisterwerken. Het zal ongetwijfeld te maken met de klei die hier gewonnen wordt. Sommige huizen zijn echter geschilderd in een bepaalde kleur zoals: groen, blauw en roze waardoor zij behoorlijk afsteken met hun omgeving, maar het maakt het wel mooi.
Ik ben tijdens mijn kort verblijf in Bahrein diverse keren spontaan aangesproken. Ook werd ik regelmatig begroet niet alleen door allochtonen maar ook door autotonen. Toen ik een fietser de weg vroeg naar het National Museum, wandelde hij een tijdje met me mee. Het verbaasde mij enorm, want dat was ik tot nu toe niet gewend in het Midden-Oosten. De mensen uit Bahrein zijn dus aardig en behulpzaam.
Is Muharraq de moeite waard voor de toerist? Mauuuh, voor diegene die opzoek zijn naar cultuur, willen wandelen, iets willen zien, wel, maar voor diegene die een gevulde portemonnee hebben en op een lux resort willen zitten, nee. Manama en Muharraq zijn dus elkaars tegenovergestelde en toch liggen ze heel dicht bij elkaar.