Geschiedenis is misschien niet je favoriete vak op school geweest, maar om Warschau beter te grijpen is het noodzakelijk iets van de geschiedenis van Polen en Warschau te weten, waardoor je beter snapt hoe de stad gevormd is. Laat ik mij echter beperken tot de geschiedenis vanaf de Tweede Wereldoorlog toen de stad zwaar getroffen is en er veel slachtoffers zijn gevallen. Warschau had een grote Joodse gemeenschap waarvan een omvangrijk deel werd vernietigd na de Joodse opstand in 1943. In de oorlog zijn maar liefst 3 miljoen Joden vermoord en met 18% slachtoffers van de totale bevolking is het zelfs ergst getroffen land van de wereld, nog boven Duitsland waar ‘slechts’ 10% van de bevolking slachtoffer was. De stad werd grotendeels verwoest tijdens en na de Opstand van Warschau van 1944. Na afloop van de laatste opstand werden veel inwoners de stad uit gedreven. De bevolking daalde van 1,3 miljoen in 1939 tot 420.000 in september 1945. De stad herstelde zich goed na de oorlog en telt nu ongeveer 1,7 miljoen inwoners.
De oorlogen en slachtoffers hebben uiteindelijk geleid tot veel monumenten en musea in Warschau. Voor alle belangrijke feiten en personen is wel een herdenkingsmonument opgericht. De stad staat vol met indrukwekkende beelden.
Ondanks dat Warschau tijdens de Tweede Wereldoorlog plat gebombardeerd werd waren het de Polen die delen van Nederland bevrijdden. Respect. Zestig jaar later wordt Nederland ‘overspoeld’ door Poolse gastarbeiders, maar nu worden ze heel wat minder positief ontvangen. Blijkbaar zijn we met zijn allen vergeten wat ze voor ons in de Tweede Wereldoorlog hebben betekend. Hoe controversieel kan het leven lopen!
Zelden heb ik zo’n lange voorbereiding gehad voor een reis als voor de reis naar Warschau. Ik wist niet veel van de stad, maar kwam er al snel achter dat het een zeer boeiende stad is met veel bezienswaardigheden. De stad barst van de paleizen, kastelen, monumenten en musea.
Het beeld dat ik vooraf had over Warschau sluit niet aan bij de werkelijkheid. Het centrum is niet wat ik er van verwachtte met armoede en restanten uit het communistische tijdperk. Warschau is vooral schoon, welvarend, mooi, toeristisch, cultureel en culinair. Alles waar de toerist op hoopt toch?
De volgende dingen vallen mij op in Warschau. Er zijn nog steeds heel veel mensen die roken. Er is bijna geen graffiti en straatvuil. En er zijn relatief weinig bedelaars. In die zin wijkt Warschau best af van andere metroPolen. (Over Polen gesproken…) Ik zie weinig alcoholgebruik op straat, terwijl ik dat juist verwacht had. Eerder zag ik in andere oostblok landen dat arbeiders ’s ochtends al aan een fles bier zaten!
Ik heb geen Nederlandstalige reisgids van Warschau kunnen vinden en moest onder andere internet afstruinen voor info. Is dat het bewijs dat Warschau niet populair is bij Nederlandse toeristen? Alle informatie die ik over Warschau kon vinden is hieronder weergegeven. Uiteindelijk is deze beschrijving meer een reisgids geworden dan een verslaggeving van mijn activiteiten. Ik ben heus niet bij alle musea en dergelijke geweest. Uitgebreidere informatie in het Nederlands over Warschau dan hieronder zul je niet vinden, kan ik trots vermelden. Dus doe er je voordeel mee.
Bij een trip naar Polen krijg je onherroepelijk te maken we de Poolse taal. En das even wennen moet ik zeggen. Pools is een West-Slavische taal, maar heeft wel het Latijnse alfabet. De taal is verwant met onder meer het Tsjechisch en het Slowaaks. Verschillen met ons alfabet zijn de vele leestekens niet alleen op klinkers maar ook op medeklinkers. Door de leestekens en vreemde lettercombinaties is zelfs het lezen al een probleem, laat staan het juist uitspreken. Het Pools kent ook de letter ‘ ł ‘, met dat rare streepje halverwege en deze wordt veelvoudig gebruikt. De letter wordt uitgesproken als in het Engelse ‘well’. Wie het verschil hoort mag het zeggen. Een beetje voorbereiding in de Poolse taal voor je naar Polen gaat is dus niet verkeerd. Het is handig om een aantal kernwoorden te kennen, dat maakt je bezoek een stuk makkelijker. Onderaan dit verslag staat een kleine spoedcursus Pools. In Warschau kun je overigens overal prima met Engels terecht.
Op straat zie ik spreuken van Loesje. De spreuken zijn uiteraard in het Pools, maar ze zijn wel ondertekend door ons Nederlands “Loesje”. Grappig hè.
Polen is sinds 1990 niet meer communistisch. Lada’s en Skoda’s hebben sinds die tijd plaats gemaakt voor dikke Duitse automerken en Italiaanse sportauto’s. Zelden zag ik in een Europese stad zoveel Ferrari’s, Lamborghini’s, Rolls Royces en dikke Mercedessen. We kunnen dus stellen dat het goed gaat met de economie in de stad. Ik besef echter wel dat dit beeld niet representatief is voor heel Polen.
Als ik in bed lig hoor ik bijna iedere avond/nacht het geluid van ‘straatraces’. De straten zijn verlaten en maken plaats voor Ferrari’s en andere racemonsters met brullende V8-motoren die het met elkaar opnemen voor stoplichtsprintjes. Toys for boys. Het geluid brult door de stad, maar de politie doet er blijkbaar niets aan. (Ik had een accommodatie in het centrum naast het Cultuurpaleis.)
Een van de typische Poolse gerechten is ‘Pierogies’. Het is enigszins vergelijkbaar met Italiaanse ravioli, maar de partjes zijn groter en halvemaanvormig. Het is deeggerecht met een vulling van kwark, gehakt, spek, aardappelen, wittekool (of bloemkool), uien, champignons of witte boerenkaas, maar eigenlijk is de vulling heel divers en afhankelijk van de creativiteit van de kok. De pierogies wordt gekookt of gebraden. Het voorgerecht kan geserveerd worden met zure room of soms met appelmoes, of besprenkeld met gebakken gesnipperde ui of bacon. Diverse restaurants zijn gespecialiseerd in pierogies en als toerist moet je het zeker eens proberen.
Warschau is onder andere bekend om Marie Curie en Chopin. De inwoners van Warschau zijn trots op deze schei- en natuurkundige nobel winnares en componist en dat laten ze blijken uit de vele dingen die verwijzen naar deze personen zoals standbeelden en musea. Verderop in dit verslag lees je meer over deze beroemdheden.
Bijna alle bezienswaardigheden in Warschau liggen ten westen van de Wisla rivier. Als toerist zul je niet snel naar het oostelijke stadsdeel gaan. Het is dus ook niet handig om daar een hotel te boeken. In dit stadsdeel vind je alleen een paar musea en het Nationaal Stadion. Het stadion doet tegenwoordig dienst als openluchtmarkt.
Ik was vijf dagen in Warschau en dat was precies goed om de bezienswaardigheden te bekijken. Hieronder een opsomming wat er zoals te zien en te doen is. Ik kan Warschau zeker aanraden. Voor mij was het een ontdekking van een niet zo heel populaire stad, die uiteindelijk super blijkt te zijn. Veel plezier.
Barbakan, Nowomiejska 15/17
Om een deel van het oude centrum Starego Miasta zijn nog steeds oude stadsmuren te zien. Aan de noord- en westzijde zijn de dubbele muren nog in tact. Drie eeuwen werd er aan gebouwd (1350-1650). De dubbele muur had zowel bastions als torens. De belangrijkste toegangspoort, ofwel Barbakan, bevindt zich aan de noordzijde van de stad en is de verbinding tussen Starego Miasta en Nowe Miasta (oud en nieuw). Het Barbakan met zijn vier halfronde verdedigingstorens is in zijn oorspronkelijke staat niet bewaard gebleven. Na de oorlog werd de rest van de Barbakan hersteld. Nu is er een museum gehuisvest.
Centrum
Je zou misschien verwachten dat Starego Miasta als het centrum van Warschau wordt beschouwd maar dat is niet. Het officiële centrum ligt nabij het Cultuurpaleis. Om het paleis ligt een ring van moderne wolkenkrabbers. De meeste zijn saaie rechte torens, maar de allernieuwste zijn bijzonder fraai vormgegeven.Veel bekende hotelketens zoals Novotel, Marriott en Intercontitental zijn gehuisvest in de strakke torens. In het centrum liggen ook het centraal station en Zlote Tarasy, het moderne winkelcentrum. Bij het centraal station zijn de sporen geheel ondergronds gebracht. Het station heeft maar vier perrons, maar is wel ontzettend groot vanwege de vele winkelpromenades. In het centrum zijn de wegen breed en druk. Op drukke kruispunten van de metrostations zijn voetgangerstunnels gemaakt. Slimme oplossing, want zo houden voetgangers en autoverkeer elkaar niet op. Je moet alleen telkens veel trappen nemen als je de straat wil oversteken. In de ondergrondse kruispunten zijn veel kleine kiosken ondergebracht.
Cytadela, Skazańców 25
Deze vesting uit de 19de eeuw werd door de Russische Tsaar Nicolaas I (1825-1855) gebouwd om ervoor te zorgen dat de Russen de controle over de stad konden behouden. De tjaar was koning van Polen van 1825 tot 1831. Het was de bedoeling om hier politieke gevangenen onder te brengen. Ooit vonden er zelfs executies plaats.
Het grondplan van het fort is een vijfhoek, met daarin een gebied van ongeveer 36 hectaren. Door de eeuwen heen werd het telkens voor militaire doeleinden gebruikt. Zowel de Russen, Polen als Duitsers hebben het overgenomen. Rondom de citadel ligt een groot park, waar je een goed zicht hebt op de ommuring. In het citadel aan de Skazańców bevindt zich het Muzeum Niepodległości (Museum van de onafhankelijkheid).
Dom Kereta (Keret huis), Żelazna 00-875
Het smalste huis ter wereld staat aan de Żelazna 00-875 in Warschau. De minimale breedte is slechts 92 cm en het breedste stuk is 152 cm. Architect Jakub Szczęsny ontdekte een smalle nis tussen twee gebouwen. Hij realiseerde zich dat het precies breed genoeg was voor een piepklein huisje. En dus bouwde hij het smalste huis ter wereld dat in 2012 werd voltooid. Via een soort vlizotrap kom je op de eerste verdieping waar een klein keukentje, een klein zithoekje en een ieniemienie badkamer is. De toiletpot staat letterlijk in de douche! De tweede verdieping is alleen via een ladder te bereiken. Op de tweede verdieping is de slaapkamer en een werkbureau.
De bewoner van het huis is schrijver en filmmaker Etgar Keret en is erg tevreden met de smalle woonruimte. Een feestje geven is dus niet mogelijk. Een dubbel bed past er ook niet in. Een goede relatie kan hij dus ook wel vergeten…
Het huis is niet te bezoeken en het valt ook nauwelijks op dat het een woonhuis is, maar de wetenschap dat het moderne gebouw het smalste huis van de wereld is, maakt het wel uniek. Singel nr. 7 in Amsterdam pretendeert echter ook het smalste huis van Europa te zijn. Deze gevel heeft een breedte van circa één meter.
Fort Legionów, Zakroczymska 12
Het fort ligt 1,5 km ten noorden van het centrum, boven de Nieuwe Stad.
Jarmark Europa (10de Verjaardagstadion) (Markt), aleja Poniatowskiego 1
Het 10de Verjaardagstadion of Stadion Dziesiciolecia is een van de grootste stadions van Warschau en het bevindt zich in het oostelijk deel van de stad. Ten tijde van de communistische Poolse Volksrepubliek vonden er veel massa-evenementen plaats, waar vaak meer dan 100.000 toeschouwers op afkwamen. Het stadion werd in 1953 grotendeels opgetrokken uit de materialen van de vernietigde gebouwen van de Opstand van Warschau tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In 1983 werd, wegens technische problemen, besloten het stadion niet langer te gebruiken. Niet lang daarna werd het stadion gebruikt voor de Jarmark Europa, een openluchtmarkt die al snel uitgroeide tot een van de grootste ter wereld. Op de markt staan maar liefst 5000 handelaars hun waren aan te prijzen. De markt is berucht om de vele producten van de zwarte markt die er verkocht worden.
Koninklijke route
De Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat en de al. Ujazdowskie vormen samen de Koninklijke route in Warschau. De ca. 3,5 km lange route brengt je langs de meest bijzondere gebouwen van de stad. Het begint bij het plein met het Koninklijke paleis en gaat dan zuidwaarts naar uiteindelijk het Łazienkipark in de wijk Wilanów, maar de meeste wandelaars houden het alleen op de autoluwe Krakowskie Przedmieście. De Nowy Świat en de al. Ujazdowskie zijn aanzienlijk drukker en minder interessant. Aan de route zie je mooiste bezienswaardigheden van de stad. Krakowskie Przedmieście is één van de mooiste straten van Warschau. Aan deze prestigieuze en chique straat staan prachtige paleizen, die na de oorlog herbouwd zijn. Tegenwoordig doen ze veelal dienst als regeringsgebouwen. Aan de Krakowskie Przedmieście liggen zowel de Universiteit van Warschau als de Academie voor Schone Kunsten. De straat is omgeven met bomen, terrasjes en gezellige pleintjes. Aan de straat bevinden zich tevens een aantal prachtige kerken en monumenten.
Nowe Starego (Nieuwe Stad)
De Nieuwe Stad lijkt eigenlijk niet veel nieuwer dan de Oude Stad. Het nieuwe stadsplein is een pracht van een plein, maar mist de allure van het Rynek Starego Miasta. Niet alle toeristen nemen de moeite om even door te lopen. Op het plein staat de prachtige witte Sacramentskerk met klooster. Het aantal terrassen en de gezelligheid is aanzienlijk minder.
Plac Piłsudskiego en Ogród Saski (plein en Saxontuin)
Het Saxonpaleis werd tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna geheel vernietigd. Het enige dat over bleef van de arcade (bogengalerij) zijn slechts drie bogen. Dat is nog altijd te zien aan de gebrokkelde randen van de arcade. Ter herdenking van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, richtte men in de restanten een graf op met het stoffelijk overschot van een onbekende soldaat.
Na de verwoesting van het paleis plaatste men in het graf urnen met de aarde van de slagvelden waarop het Poolse leger strijd heeft geleverd. In 1989 voegde men daar nog een urn met grond van Katyn aan toe, dit is de plaats waar Stalin 20.000 Poolse officieren liet vermoorden.
Bij de tombe brandt een eeuwige vlam. Tweemaal per dag om 12.00 uur en om 16.00 uur vindt de wisseling van de wacht plaats. Voor de toerist is dit altijd een leuk moment.
Voor het Graf van de Onbekende Soldaat ligt het Plac Piłsudskiego, een enorm groot kaal exercitie plein met alleen een Christus kruis van marmer en de vlag van Polen.
Vlak achter de tombe ligt de mooie en rustige Saxontuin dat het oudste openbare park van Warschau is en zelfs een van de oudste ter wereld. Reeds in 1727 opende het park zijn deuren voor het publiek. Oorspronkelijk werd het park aangelegd in Franse barokstijl, gebaseerd op de Tuinen van Versailles, maar in de 19de eeuw veranderde men de tuin in een romantisch Engels landschapspark. Tot de mooiste bezienswaardigheden behoren de 19de-eeuwse fontein en de 21 zandstenen barokke beelden van uitsluitend vrouwen.
Plac Zamkowy (kasteelplein)
Plac Zamkowy is een mooi historisch plein in het oude centrum. Op dit plein kijk je tegen de achterzijde van het Zamek Królewski. Dit is het grote en imposante Koninklijke Paleis waar ook het museum is. Het is een populaire plek voor toeristen vanwege zijn gezellige horeca gelegenheden.
Hoog boven het plein troont het beeld van koning Sigismund III (Zygmunt) die van 1587 tot 1632 regeerde. Deze zuil is het oudste monument van de stad en waarschijnlijk ook van Polen. Sigismund maakte in 1596 van Warschau de hoofdstad in plaats van Krakau, waardoor hij voor Warschau veel betekende.
Rynek Starego Miasta (oude stadsmarkt)
De oude of grote markt (rynek) in het oude stadsdeel is het meest centrale punt van Warschau, dat oorspronkelijke uit de 13de eeuw dateert. Het is het pronkstuk van Warschau. Het is een heel toeristisch gebied met een overdaad aan terrassen waardoor een deel van de schoonheid verloren raak, helaas.
Het plein kenmerkt zich door gekleurde statige herenhuizen. Bijzonder zijn de daken op twee niveaus met daartussen ramen.
Aan dit plein vind je ook het Historisch Museum van Warschau en het Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.
Precies midden op het plein staat het bronzen standbeeld van zeemeermin Syrena Staromiejska. Deze veel gefotografeerde letterlijk half blote dame met zwaard en schild is de beschermvrouwe en het symbool van de stad.
Starego Miasta (Oude Stad)
Anders dan men doet vermoeden is de bebouwing van de oude binnenstad pas enkele tientallen oud, want na de Tweede Wereldoorlog moest het van de grond af aan weer opgebouwd worden. Geen moeite was te veel om de stad zo getrouw mogelijk aan het origineel te herbouwen. De nauwgezette restauratie ging de geschiedenis in als het “Wonder van Warschau”. Bijna elk gebouw in het oude centrum heeft een unieke architectonische stijl van gotiek tot barok. De herbouw nam maar liefst 21 jaar in beslag. Om de stad te herbouwen zouden zelfs schilderijen van straatgezichten zijn gebruikt. Nog altijd staan diverse gevels in de steigers voor een renovatie.
De stad staat nu op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. De Polen zijn heel trots op deze status. In de straat ligt een grote bronzen plaquette met de vermelding, dat het sinds 1980 tot wereld erfgoed behoort. Eigenlijk is het een heel bijzonder situatie, dat het centrum op de erfgoedlijst terecht is gekomen, omdat alles gereconstrueerd is en dus niet origineel puur historisch. Een wandelingetje door de straten van de Oude Stad en over de marktplaats is verplichte kost voor elke toerist.
Teatr Wielki, plac Teatralny 1
Teatr Wielki is het grote operagebouw uit 1825 in classicistische stijl. In 1890 werd de portico voor de hoofdingang toegevoegd. Een portico is een hoofdportiek die naar de ingang van het gebouw leidt. Op de fries vind je een reliëf dat de terugkeer van Oedipus voorstelt. Oedipus is een figuur uit de Griekse mythologie. Een fries is een uitgebreide voorstelling op gebouwen en monumenten met reliëfs. Het theater opende zijn deuren in 1833.
Wisla
De Wisla is de grote rivier waaraan Warschau zijn bestaan heeft te danken. Maar het gekke is, dat de rivier geen enkele attractieve waarde heeft. Aan de westzijde van de rivier ligt een drukke weg waardoor wandelen langs de westoever onmogelijk is. Er liggen geen pleziervaarten. Geen restaurants. Geen waterrecreatie. Niets. Niets. Niets. Vreemd hè? Als je in Londen en Parijs kijkt wat respectievelijk de Thames en de Seine voor die steden betekenen, dan hebben ze in Warschau toch een aardige steek laten vallen.
Zlote Tarasy (winkelcentrum), Złota 59
Zlote Tarasy is een hypermodern winkelcentrum uit 2007 gelegen naast het centraal station en het Cultuurpaleis. Zlote Tarasy betekent letterlijk ‘Gouden Terrassen’. Het vijf verdieping tellende winkelcentrum is het grootste en drukste winkelcentrum van Warschau met ongeveer 200 winkels en restaurants. De bovenste verdiepingen zijn voornamelijk ingericht met terrassen, restaurants en een bioscoop. Het winkelcentrum wordt letterlijk bekroond met een gebogen glazen dak dat is opgebouwd uit honderden driehoekige ramen. Het is een meesterstuk van de architect. Het winkelcentrum heeft alle winkels van bekende ketens in huis zoals: Zara, H&M, Douglas, Victoria Secret enz. Heel wat toeristen komen hier om te winkelen. Aan de buitenzijde bevindt zich het Hardrock Café en een winkel van Saturn. Vanwege zijn ligging naast het station is het ideaal gelegen om je laatste geld uit te geven voordat je weer met de trein of bus naar het vliegveld gaat. Heel slim!
De belangrijkste kastelen in Warschau:
Warschau kent aanzienlijk meer paleizen dan kastelen. De verschillen tussen kastelen en paleizen zijn vaak moeilijk te omschrijven. In Warschau noemt men het gebouw in het algemeen paleis. Het Poolse woord voor kasteel is ‘Zamek’.
Zamek Królewski (Koninklijk Kasteel), plac Zamkowy 4 (plein)
Het oorspronkelijke fort stamt uit de 14de eeuw, en werd regelmatig vernietigd, maar ook heropgebouwd. Sinds de 16de eeuw was dit kasteel de koninklijke residentie en de zetel van het parlement. De koning had maar enkele kamers tot zijn beschikking, de rest werd ingepalmd door kantoren, archieven, rechtbanken en de gemeente. De toren van het paleis, de Zygmunttoren, ook wel de Klokkentoren is zestig meter hoog. In 1944 werd het kasteel opgeblazen door de nazi’s. Na de Tweede Wereldoorlog werden veel voorwerpen onder het puin vandaan gehaald en gebruikt voor de reconstructie. Het duurde echter tot 1971 voordat besloten werd om het kasteel te herbouwen. In 1984 werd het paleis pas geopend voor publiek. De illusie dat je in een eeuwen oud kasteel loopt is dus helemaal verkeerd. Het geeft maar eens aan hoe goed Polen de bouwkunst beheersen. Tegenwoordig doet het paleis hoofdzakelijk dient als museum. Het is ook een belangrijk educatie centrum. Het Koninklijk Kasteel is een prachtig gebouw in vroege barok, gotiek en rococo stijl en ingericht met stijlkamers zoals het vroeger was. Het toont onder andere de inrichting van de koningskamers. Alle kamers zijn bijzonder fraai ingericht met meubels, schilderijen, beschilderingen en huisraad. Het is een absolute topper van Warschau. Het is voor de Polen het symbool van de onafhankelijkheid van hun land.
Zamek Ujazdowski, Łazienkipark
In het kasteel is Centrum Sztuki Współczesnej ondergebracht. Dit is het Centrum voor Hedendaagse Kunst.
De belangrijkste kerken in Warschau:
Polen zijn een zeer gelovig katholiek volk. In bijna alle kerken zit wel iemand te bidden, jong en oud. Bij binnenkomst knielen de Polen diep voordat ze doorlopen. Je moet er niet vreemd van opkijken als er nog dagelijks een mis plaatsvindt in de kerk. Op straat zag ik regelmatig jonge geestelijken van onder de dertig jaar. Ook de jeugd is nog altijd goed gelovig.
Warschau heeft een bijzonder aantal interessante kerken, die een bezoek meer dan waard zijn. Hoewel veel kerken overeenkomsten hebben zijn er diverse kerken met een geheel eigen bouwstijl en interieur waardoor bezichtigingen interessant blijven. Het Poolse woord voor kerk is ‘Kościół’.
Katedra Polowa Wojska Polskiego (veld kathedraal van het Poolse Leger), Długa 13/15
Dit is een bijzondere kerk omdat het oorspronkelijk een legerkerk was. De meeste kerken in Warschau hebben een witte inrichting, maar deze kerk wijkt daar geheel van af. Het daglicht komt slechts door drie glas-in-lood ramen de kerk binnen waardoor het zeer donker is. De glas-in-lood ramen zijn daarentegen zelf wel bijzonder kleurrijk en mooi.
In de kelder van de kerk is een klein museumpje voor de militaire geschiedenis van de kerk.
Katedra św. Jana (Johanneskathedraal), Kanonia 6
De Sint-Johanneskathedraal uit de 15e eeuw is de oudste kerk van Warschau. Toen was het nog maar een parochiekerk. Pas in 1798 kreeg het de status van kathedraal. In deze kerk werden veel koningen gekroond. De opeenvolgende heersers van Warschau hebben er door de jaren heen allemaal andere elementen aan toegevoegd.
Deze kathedraal liep tijdens de Tweede Wereldoorlog veel schade op, maar werd later volledig in de gotische stijl van Mazovië herbouwd. Onder het puin bleven een aantal graven in tact, waaronder die van de schrijver Henryk Sienkiewicz en de Poolse koning Stanisław August Poniatowski, die de laatste koning was van 1764 tot 1795 van het zelfstandig Polen. In de kathedraal liggen veel beroemdheden begraven. Gabriel Narutowitz, de eerste president van de Republiek Polen, heeft zelfs zijn eigen crypte. Het Baryczkowski-kruisbeeld in de kerk zou naar verluidt wonderen kunnen verrichten! Het dateert van begin 16de eeuw en bevat menselijk haar. In de kathedraal hangen prachtige gotische kunstwerken van Wit Stwosz, een Duitse kunstenaar uit de 14e eeuw.
De kerk heeft ten opzichte van andere kerken een heel andere inrichting. De meeste kerken in Warschau hebben een witte inrichting maar bij deze kerk zijn de ribben van de gewelven uitgevoerd in schoon metselwerk. Op de kolommen zijn tientallen vlaggen aangebracht.
De kathedraal is verbonden door een overdekte voetgangersbrug met het koninklijk paleis. Deze brug werd in de 15de eeuw aangelegd nadat er een aanslag werd gepleegd op koning Zygmunt III. Door de brug kon de vorst veilig oversteken van zijn paleis naar de kerk. De brug is niet toegankelijk voor publiek.
Kościół Akademicki św. Anny (St. Annakerk), Krakowskie Przedmieście 68
Deze kerk ligt aan de prestigieuze en chique straat ‘Krakowskie Przedmieście’. Het is de eerste kerk van vier gelegen aan de koninklijke route gezien vanuit de Oude Stad.
Het is de mooiste kerk van Warschau, al is al het marmer geschilderd en niet echt. Het plafond is versierd met fresco’s, bij de andere kerken in Warschau zie je dat bijna niet. Het interieur is rijk gedecoreerd en veelal voorzien van bladgoud. Opvallend zijn de met bladgoud beklede kolommen van de kapelletjes.
Kościół Dominikanów pw. św. Jacka, Freta 10
Deze witte kerk in de nieuwe stad heeft in verhouding tot de andere kerken in Warschau een vrij eenvoudige inrichting.
Kościół Ewangelicko – Augsburski Świętej Trójcy, plac Stanisława Małachowskiego 1
Deze grote, witte kerk met zijn opvallende ronde koperen koepel wordt gerenoveerd (2017) en is daardoor niet te bezoeken.
Kościół Jezuitów (Jezuïetenkerk), Świętojańska 10
Het meest opvallende element in deze kerk is het schilderij van Jezus achter het altaar. Rondom het schilderij zijn gouden zonnestralen te zien, dat Jezus symboliseert als het ‘licht’ der wereld.
Kościół Kapucynów (kapucijnenkerk), Przemienienia Pańskiego, Miodowa 13
De kapucijnenkerk ten westen van de Oude Stad in barok stijl uit 1683-1692 is nogal bescheiden. Volgens de regels van de kapucijnen zijn de altaren niet verguld. De façade is gekleurd in oud rosse met witte kolommen en voorzien van drie beelden en een fronton.
Er zijn overblijfselen van verschillende beroemde mensen aangetroffen zoals het hart van koning Jan III Sbieski (1629-1696) in een urn in de koninklijke kapel.
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w, (Kerk van de Visitatie (bezoek) van de Heilige Maagd Maria), Przyrynek 2
De kerk staat in Nowe Miastro, de Nieuwe Stad. In tegenstelling tot de meeste kerken die een bepleisterde gevel hebben, is deze kerk opgebouwd uit rode bakstenen. Het interieur is wit en eenvoudig. De ribben van de plafondgewelven zijn eveneens gemetseld. Deze kernmerken zien we ook bij de Johanneskathedraal. Tussen de muren en de gewelven zijn opvallende brede, witte en blauwe linten bevestigd ter decoratie.
Kościół Paulinów, Św. Ducha i św. Pawła Pustelnika, Długa 3
In deze witte kerk vallen vooral de grote donkere en sombere schilderijen op. Voor de schilderijen zijn hoofdzakelijk donkere kleuren gebruikt zoals zwart en bruin. Wat was die schilder depressief! Dat was het eerste waar ik aan dacht.
Kościół Redemptorystów sw. Benowa (St. Benon kerk), Piesza 1
Dit kleine kerkje staat in de Nieuwe Stad waar tal van andere kerken staan. De kerk is eenvoudig en niet echt bijzonder. Het interieur van de kerk is verrassend modern, hoewel het aantal expressieve oude beelden bevat.
Kościól Sakramentek sw Kazimiera (Sacramentskerk/klooster), Rynek Nowego Miasta 2
De kerk van St. Kazimier staat samen met het klooster (klasztor) aan de Rynek Nowego Miasta (stadsmarkt). Zowel de kerk als het klooster werden gesticht rond 1688. Het klooster is toegankelijk voor publiek. Dit geldt helaas niet voor de barokke kerk.
De Sint-Kasimierkerk was oorspronkelijk de residentie van de rijke familie Kowotski, maar in 1688 besloot koningin Maria Kazimiera, de vrouw van Koning Jan III Sobieski (1674-1696), dat het een kerk moest worden voor de Benedictijnenzusters. De gerenommeerde Nederlandse architect Tylman van Gameren, die onder meer ook het Wilanówpaleis ontwierp, nam het gebouw onder handen. In de Tweede Wereldoorlog deed het gebouw dienst als ziekenhuis. De Duitsers vernietigden het gebouw volledig, maar na de oorlog werd het herbouwd.
Kościół Seminaryjny (pokarmelicki), (Karmelietenkerk), Krakowskie Przedmieście 52/54
De prachtige Karmelietenkerk aan de koninklijke route heeft een schitterende geel kleurige neoclassicistische façade met beelden en reliefsten en een opvallend koper dak. Het interieur is in barokstijl en wit van kleur. De kerk werd in 1661 opgericht in opdracht van de Poolse aartsbisschop Radziejowski, maar de façade dateert van het eind van de 18de eeuw.
Het 18de-eeuwse rococo altaar in de kerk werd ontworpen door de Nederlandse architect Tylman van Gameren, onder andere bekend van het Wilanówpaleis en het Lazienkipaleis. In deze kerk gaf Frédéric Chopin zijn eerste optreden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep de kerk weinig schade op.
Kościół św. Aleksandra (Alexanderkerk), plac Trzech Krzyży
De Alexanderkerk uit 1825 is een opvallende kerk vanwege zijn afwijkende vormgeving. De neoclassicistische kerk zelf is geheel rond maar aan de achter- en voorzijde bevindt zich een portaal in Griekse stijl met Korinthische zuilen. In de ronde muur zit geen enkel raam, maar wel in de ronde koepel er boven. De orgelpijpen hebben dezelfde ronding als de muur. Foto’s aan de gevel van de kerk laten zien hoe zwaar de kerk beschadigd raakte na het bombardement van negen bommen. De gehele koepel was daarbij ingestort.
Kościół św. Franciszka Serafickiego, Zakroczymska 1
De kerk staat in Nowe Miastro, de Nieuwe Stad. Het is een mooie witte kerk met rijk versierde kapellen en gouden beelden.
Kościół św. Marcina (St. Martin’s kerk), Piwna 9-11
De Franciscanenkerk ligt in de Oude Stad. Het interieur had aanvankelijk barok altaars die in de oorlog verwoest zijn. Na de oorlog heeft de kerk een modern interieur gekregen. Ik heb deze kerk niet kunnen bezoeken, omdat hij telkens dicht was. De opvallende en mooie geel kleurige laat barok façade is puntgaaf. Bij deze gevel is erg goed te zien dat het onlangs gerenoveerd is.
Kościół Świętego Krzyża (Heilig Kruiskerk), Krakowskie Przedmieście 3
De mooie barokke missionarissenkerk met zijn twee torens is gebouwd tussen 1679 en 1696. De façade werd pas in 1760 voltooid. In de loop der eeuwen hebben zich in deze kerk veel belangrijke ceremonies afgespeeld, zoals begrafenissen van een paar bekende Poolse schilders en componisten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de kerk zwaar beschadigd, het interieur werd volledig verwoest.
In de kerk worden de urnen bewaard met de harten van de wereldberoemde componist Frédéric Chopin en de schrijver Wladyslaw Reymont, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur in 1924. In de eerste pijler aan de linkerkant is een urn het hart van Chopin ingemetseld. Van de urnen is niets te zien, maar het is herkenbaar aan de verticale grafzerk die tegen de kolom is bevestigd. De kerk kent een aantal opvallende kapelletjes die volledige van bladgoud zijn voorzien, bijna op een kitscherige manier en over de top. Van alle kerken in Warschau is dit een van de kerken die het meest bewonderd wordt en veelvuldig door toeristen bezocht wordt.
Kościół Wizytek (Visitandinnenkerk), Krakowskie Przedmieście 34
De kerk aan de koninklijke route heeft een licht roze façade met beelden, maar op het laagste niveau missen de vier nissen een beeld. Het is een kerk waar veel bruiloften plaatsvinden. Met een beetje geluk zie je een mooi bruidspaar met een Rolls Royce voor de kerk.
De Visitatiekerk staat ook wel bekend als de Jozefkerk. Het kerkgebouw behoort tot de belangrijkste sacrale bouwwerken van Warschau. De vele kunstwerken die in de kerk gedurende de loop der eeuwen werden verzameld zijn hier nog altijd aanwezig. Dit is de enige kerk in de hoofdstad die ongeschonden uit de oorlog kwam, en dus nog in haar originele staat is.
In 1763 werd de façade pas voltooid. In de prachtig gedecoreerde barok kerk, veelal met vergulde elementen, hangen schilderijen van Poolse meesters. Opvallend is de vergulde rococo preekstoel in de vorm van een boeg van een schip. Het symboliseert het navis ecclesiae (schip van de kerk) dat ondanks stormen en orkanen standvastig blijft navigeren. Aan de boeg van de kanselkuip hangt een zilveren adelaar en een verguld anker.
Tijdens schoolmissen speelde de nog jonge Frédéric Chopin op het orgel in de kerk.
Het barok klooster achter de kerk wordt nog altijd gebruikt door de Orde van de Visitatie van de Heilige Maagd Maria.
Kościół Wszystkich Świętych (Alle Heiligen kerk), plac Grzybowski 3/5
Deze grote kerk is voorzien van een mooie maar grauwe façade met beelden en het witte interieur is eenvoudig. Toen de kerk in de 19de ontworpen werd, was het de grootste kerk van Warschau.
Nożyk Synagogue Synagoga im. Małżonków Rywki i Zalmana Nożyków,
Twarda 6
De synagoge ligt wat verscholen tussen de hoogbouw en is daardoor wat moeilijk te vinden. Ik heb de synagoge niet kunnen bezoeken omdat het gesloten was.
De belangrijkste monumenten in Warschau:
Warschau is zeer rijk aan monumenten. Het aantal is haast te veel om alles op te noemen. In het Łazienkipark bevinden zich veel van deze monumenten. Meestal zijn de monumenten uitgevoerd als een bronzen beeld, vaak met een aanzienlijke afmeting. Het verhaal achter het monument is wat het beeld zo bijzonder maakt. Veel van de monumenten hebben met de oorlog of met vooraanstaande personen te maken. Polen drukken hun gevoelens en herinneringen makkelijk uit in een beeld. Zo zijn er bijvoorbeeld ook beelden in de stad van prominenten staatsburgers die de stad ooit bezocht hebben zoals: de Amerikaanse president Donald Reagen en de Franse Charles de Gaulle. Het Poolse woord voor monument is ‘Pomnik’.
Kolumna Zygmunta III Wazy (Sigismundzuil), Plac Zamkowy (kasteelplein)
De Sigismundzuil voor het Koninklijk Kasteel is een van de herkenningspunten van Warschau. De zuil is een herdenkingsmonument voor Koning Sigismund III Waza, die van Warschau de hoofdstad van Polen maakte. De zuil werd in 1644 opgetrokken op vraag van koning Wladyslaw III, de zoon van Sigismund III.
In Tweede Wereldoorlog vernielden de Duitsers het monument tijdens de Opstand van Warschau in 1944. Het standbeeld is de eerste seculiere (niet aan religie gebonden) figuur die in Noord-Europa op een zuil geplaatst werd, ondanks het kruis dat de koning in zijn handen houdt.
Pomnik Adama Mickiewicza, Krakowskie Przedmieście
Adam Bernard Mickiewicz (1798 – 1855) was een Poolse dichter, dramatist, essayist, publicist, vertaler, professor in de Slavische literatuur en politieke activist. Hij wordt beschouwd als de grootste dichter van Polen. Zijn werk wordt in Polen en Europa vergeleken met Byron en Goethe. Het beeld aan de koninklijke route is in 1898 onthuld.
Pomnik Armii Krajowej (monument voor het ondergrondse leger), kruispunt Matejki en Wiejska
Het oorlogsmonument is in 1999 opgericht. Het is een van de weinige monumenten dat niet van brons is gemaakt maar van natuursteen. Op de licht gebogen en betegelde muur staan teksten en namen van slachtoffers.
Pomnik Bohaterów Getta (Monument voor de Helden van het Getto), Anielewicza 6
Het oorlogsmonument voor de Helden van het Getto werd vlak na de oorlog opgericht in 1948. Heel Warschau lag toen nog in puin. Het circa vijf meter hoge monument is omrand met zwart marmer. Op de achterzijde van het monument staat een stenen afbeelding van de vlucht van de Joden en op de voorzijde zien we een bronzen beeld dat het hevige verzet voorstelt van de Joden tijdens de getto-opstand van 1943. De Joden kwamen toen niet in opstand met het doel hun vrijheid te veroveren, maar om een heldhaftige dood te kunnen sterven.
Het monument bevindt zich recht voor het Muzeum Historii Żydów Polskich / POLIN, het druk bezochte Museum over de Geschiedenis van de Poolse Joden.
Pomnik Bohaterow Warzawa (Monument voor de helden van Warschau), Nowy Przejazd
Dit oorlogsmonument staat in een klein parkje naast de drukke aleja Solidarnosci voordat de straat de tunnel in schiet. Het bronzen beeld uit 1964 toont een liggende vrouwenfiguur met een zwaard gerezen boven haar hoofd. Het 10-ton zware sculptuur staat op een betonnen kolom van circa 10 meter en heeft een hoogte van zeven meter en een lengte van zes. Op de granietvoetstuk staat de opschrift: Bohaterom Warszawy 1939−1945 (Helden van Warschau 1939-1945). Het monument herdenkt al mensen die in de stad stierven in 1939-1945, onder andere de deelnemers van de verdediging van Warschau in september 1939, de deelnemers van de twee opstanden – het getto van Warschau Opstand en de Opstand van Warschau – en de slachtoffers van de naziterreur in de bezette hoofdstad.
Pomnik Bolesława Prusa, Krakowskie Przedmieście
Dit bronzen beeld staat onopvallend in een klein parkje aan de Krakowskie Przedmieście, de koninklijke route.
Bolesław Prus, pseudoniem voor Aleksander Głowacki (1847 – 1912) was een Pools schrijver en journalist. Prus wordt wel beschouwd als de eerste grote schrijver van de moderne Poolse literatuur, met een nationale status min of meer vergelijkbaar met die van Multatuli in Nederland.
Pomnik Fryderyka Chopina (Chopin Monument), Łazienkipark
Een trekpleister in het Łazienkipark is het art noveau monument van de beroemde Poolse componist Frédéric Chopin. Het bronzen beeld van circa vijf meter hoogte stelt de componist voor terwijl hij onder een treurwilg zit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was muziek van Chopin verboden. Daarom vernielden de nazi’s het beeld. Het beeld werd in 1958 onthuld nadat het was hersteld. Elke vijf jaar wordt er een eerbetoon gehouden voor deze meester van de muziek. Uit alle hoeken komen mensen dan naar dit park om samen te zijn tijdens het Internationale Chopin Concours. In de zomer kun je in het park bij het monument naar muziek van de beroemde Poolse componist luisteren, gespeeld door beroepspianisten.
Pomnik Henryka Sienkiewicza (Hendrik Sienkiewicz Monument), Łazienkipark
Dit bronzen beeld van circa 2,5 meter hoogte is Henryk Sienkiewicz (1846 – 1916). Hij was een Pools journalist en schrijver, met als specialiteit historische romans. In 1905 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur, en was daarmee ook de eerste Pool die de Nobelprijs kreeg. Verder reisde Sienkiewicz in zijn leven onder meer door de Verenigde Staten. Van zijn reis door Amerika verscheen in 1959 het boek Portret van Amerika, samengesteld uit brieven die hij had geschreven ten tijde van de reis.
Sienkiewicz week bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog uit naar Zwitserland. Daar stierf hij ook aan het eind van 1916.
Pomnik Janusza Korczaka, Park Świętokrzyski
Het monument uit 2006 staat in het park ten noorden van het Cultuurpaleis. Het toont Janusz Korczak omringd door kinderen onder een dode boomstronk. De droge takken van de boom zijn gerangschikt als bij een Joodse menora. Een menora is een zevenarmige kandelaar/lampenstandaard. Het was het oude symbool voor het Hebreeuwse volk en een van de oudste symbolen voor het Jodendom in het algemeen. Janusz Korczak (1878-1942) was een Poolse kinderarts, pedagoog en kinderboekenschrijver. Hij begeleidde bijna 200 weeskinderen naar de gaskamers. Aangenomen wordt dat Janusz Korczak samen met de kinderen is omgebracht.
Voor het monument staat een grote fontein waar je tevens een mooi uitzicht hebt op het Cultuurpaleis.
Pomnik kard. Wyszyńskiego, Krakowskie Przedmieście
Standbeeld van kardinaal Wyszyński. Het staat recht voor de Kościół Wizytek aan de koninklijke route. Stefan Wyszyński (1901 – 1981) werd op 25 maart 1946 door paus Pius XII benoemd tot bisschop van Lublin. In 1948 volgde zijn benoeming tot aartsbisschop van Warschau en Gniezno. Tijdens het consistorie van 12 januari 1953 werd hij kardinaal gecreëerd. Tijdens het conclaaf van oktober 1978 was hij een van de drijvende krachten achter de verkiezing waar zijn landgenoot Karol Józef Wojtyła tot paus Johannes Paulus II benoemd werd.
Pomnik Jana Kilińskiego, Piekarska 20
Jan Kiliński (1760 – 1819) was een van de bevelhebbers tijdens de Opstand van Warschau van 1794. Kiliński vormde een eenheid van de nationale militie en leidde zijn troepen, samen met de krachten van het reguliere leger, tegen de Russische bezettingstroepen. Na de Russische terugtrekking werd hij lid van de voorlopige regering.
Pomnik Juliusza Słowackiego, plac Bankowy
Juliusz Słowacki (1809-1849) was een Poolse dichter, een vertegenwoordiger van de romantiek, toneelschrijver en briefschrijver. Hij schreef Slowaakse liederen, in overeenstemming met de geest van de tijd en de hedendaagse situatie van het Poolse volk over belangrijke onderwerpen zoals de strijd van nationale bevrijding, de geschiedenis van het volk en de bezetting, maar ook over actuele existentiële (verband houden met) universele thema’s. Zijn werk wordt gekenmerkt door mystiek, een grote rijkdom aan fantasie, poëtische en metaforische taal. Hij was een dichter van stemmingen, magister (leermeester) van literaire manipulatie en heeft een enorme invloed gehad op de latere Poolse dichters.
Het monument staat voor het Pałac Ministra Skarbu (Paleis van Ministerie van Financiën).
Pomnik Króla Jana III Sobieskiego (Jan III Sobieski Monument), Łazienkipark
Jan III Sobieski (1629 – 1696) was van 1674 tot zijn dood een van de meest opmerkelijke vorsten van het Pools-Litouwse Gemenebest, als koning van Polen en grootvorst van Litouwen.
Hij was populair onder zijn onderdanen en hij was een bekwaam militair commandant. Hij was het meest bekend van de overwinning op de Turken in het Beleg van Wenen in 1683. Na zijn overwinningen op het Ottomaanse Rijk werd hij door de Turken de “Leeuw van Lechistan” genoemd en door de paus werd hij gezien als de redder van het Europees christendom.
Pomnik Małego Powstańca, kruispunt van Podwale en Waski Dunaj
Het oorlogsmonument uit 1946 voor de Kleine Opstandeling of Malego Powstańca staat buiten de stadsmuur van de Oude Stad. Het is een van de kleinste monumenten in Warschau, maar ook een van de meest indrukwekkende. Het monument van het kleine kindsoldaat werd opgericht ter nagedachtenis aan de kinderen die tijdens de Opstand van Warschau in de Tweede Wereldoorlog mee moesten vechten en als koerier de vijandelijke gebieden moesten binnendringen. Het jochie is letterlijk in soldatenkleding gehuld met een metalen helm. De kleine jongen is Antek Rozpylacz, een kindsoldaat die dichtbij deze plek stierf. Het standbeeld wordt druk bezocht door groepen toeristen.
Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, plac Marszałka Józefa Piłsudskiego en Belwederska 54
Maarschalk Jozef Piłsudski (1867 – 1935) was een Pools militair en staatsman. Hij wordt gezien als de stichter van de Tweede Poolse Republiek in 1918. Er staan maar liefst twee bronzen beelden van deze maarschalk in Warschau. Een daarvan staat op plein dat naar hem vernoemd is, het plac Marszałka Józefa Piłsudskiego, recht tegenover het graf van de onbekende soldaat en het andere aan de Belwederska naast het Pałac Belwederski waar hij ooit woonde.
Pomnik Mikołaja Kopernika (Nicolaus Copernicus Monument), Krakowskie Przedmieście
Dit monument staat voor het Staszicpaleis. Nicolaus Copernicus (1473-1543) was een Poolse wiskundige en astronoom die een heliocentrisch model van het universum formuleerde waarbij de zon, in plaats van de aarde, in het centrum werd geplaatst. Het wordt beschouwd als een grote gebeurtenis in de wetenschapsgeschiedenis.
Pomnik Marii Skłodowska-Curie, Kościelna
Ter herinnering aan Mari Curie (1867-1934). Deze prachtige bronzen afbeelding op ware grootte van Marii Skłodowska-Curie is in 2014 onthuld door de Franse president Francois Hollande. Het was een geschenk aan de bewoners van Warschau van diverse Franse en Poolse organisaties. Deze in Warschau geboren natuur en scheikundige won als enige vrouw twee keer de Nobelprijs. Samen met haar man ontving Marie Curie in 1903 de Nobelprijs voor de Natuurkunde. Hiermee was ze de eerste vrouw die een Nobelprijs in ontvangst mocht nemen. Acht jaar later ontving Curie opnieuw een Nobelprijs, deze keer de Nobelprijs voor de Scheikunde. Frankrijk, waar zij ook overleden is, was haar tweede vaderland.
Het beeld staat nabij de Kerk van de Visitatie (bezoek) van de Heilige Maagd Maria in de Nieuwe Stad waar zich ook het museum van Mari Curie bevindt.
Op de plek van het beeld heb je vanwege de hoogte een prachtig uitzicht over de Wisla en het Multimedialny Park Fontann (fonteinen park).
Pomnik Poległych i Pomordowanych na Wschodzie (Monument voor de gevallenen en vermoorden in het oosten), Muranowska 2
Oorlogsmonument ter nagedachtenis van de Joden die in de Tweede Wereldoorlog in de Sovjet-Unie vermoord zijn. Dit is een zeer aangrijpend monument uit 1995 waarbij de ontwerper het monument de vorm heeft gegeven van een treinwagon waarin de Polen naar de Sovjet-Unie gedeporteerd werden. De wagon is gevuld met kruisen, die de duizenden Polen voorstellen die in het oosten vermoord werden. De hele wagen inclusief de kruizen zijn in zwart uitgevoerd behalve één kruis, dat is van brons. Op de spoorbielzen voor de wagon staan namen van een aantal slachtoffers.
Het monument ligt aan een drukke weg ten noorden van de Nieuwe Stad, waar helaas niet veel toeristen komen en krijgt het na mijn mening niet de gewenste aandacht die het zou moeten krijgen. Qua monumenten is dit wel het meest indrukwekkende van Warschau.
Pomik Powstania Warszawskiego (monument voor de opstand van Warschau), plac Krasińskich (Krasinskichplein)
Het Opstand van Warschau-monument is een monument ter herdenking van iedereen die gestorven is tijdens de opstand van 1944 in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens die opstand probeerde het Poolse verzetsleger bestaande uit soldaten en burgers Warschau te bevrijden van de nazi’s. Het verzet hield 63 dagen stand, maar werd verslagen nadat Hitler versterking stuurde. Aan Poolse kant stierven meer dan 150.000 burgers en 18.000 soldaten. Als straf maakten de nazi’s de hele Oude Stad met de grond gelijk.
Het monument, dat in 1989 onthuld werd, bevindt zich op het Krasinskichplein, dat tijdens de opstand ook het toneel vormde van hevige gevechten. Het bestaat uit twee beeldengroepen die zich op circa 15 meter van elkaar bevinden. De eerste groep zijn de opstandelingen. Het zijn acht soldaten en burgers die uit de grond schijnen te komen voor het verzet tegen de onderdrukking. De tweede beeldengroep bestaat uit vier personen en een klein kind die in een riooltunnel vluchten om zich te verschuilen tegen de nasi’s.
Pomnik Warszawskiej Syrenki, Rynek Stare Miasto
De Poolse schrijfwijze van Warschau is Warszawa. Volgens een legende stamt de naam af van twee geliefden, de visser ‘Wars’ en het meisje ‘Sawa’, die de stad zouden hebben gesticht. Een andere variant op deze legende spreekt van twee broers.
Midden op het plein van het oude centrum staat het 2,5 meter hoge bronzen beeld van zeemeermin Syrena Staromiejska. Tijdens de Tweede Wereldoorlog monument werd het beschadigd. De naam van deze zeemeermin is Melusina, een figuur uit de Europese folklore. Melusina leefde volgens de legende in de rivier Wisla waaraan Warschau ligt. Zij leidde hertog Boleslaus naar het voormalige vissersdorpje en droeg hem op een stad te stichten. Hertog Boleslaus riep zichzelf in 1024 uit tot eerste koning van Polen.
De belangrijkste musea in Warschau:
Warschau heeft een groot aantal interessante musea, die een bezoek meer dan waard zijn. Veel musea gaan over de geschiedenis van Warschau, de oorlogen en het Jodendom.
Biały Dom, Łazienkipark
Biały Dom betekent letterlijk het witte huis. Het eenvoudige huis staat op circa 200 meter afstand van Pałac na Wyspie in het Łazienkipark. Dit huis is niet echt een losstaand museum, maar het is onderdeel van het paleis dat met dezelfde ticket bezocht kan worden. In het witte huis zijn interieurs te bewonderen van diverse stijlkamers. Het kenmerkt zich vooral door veel vergulde elementen in wandpanelen. Er hangen geen schilderijen, maar op de muren en plafonds zijn fraaie fresco’s aangebracht.
Katedra Polowa Wojska Polskiego (veld kathedraal van het Poolse Leger), Długa 13/15
In de kelder van deze kerk is een klein museumpje over het verleden van deze legerkerk.
Muzeum Akademii Sztuk Pieknych (ASP) (Museum van de Academie voor Schone Kunsten, Krakowskie Przedmieście 5
Dit museum is onderbracht in het Czapskich paleis. De ingang van het gebouw is aan de Traugutta straat.
Muzeum Archeologiczne, Długa 52
Museum voor archeologie met voorwerpen uit de geschiedenis van Polen.
Muzeum Azji i Pacyfiku (Azië en Pacific Museum), Solec 24
Museum gewijd aan de cultuur van Azië en de Stille Oceaan.
Muzeum Barbakan, Nowomiejska 15
Voor wie een kijkje wil nemen in de torens van het Barbakan, de hoofdtoegangspoort van de omwalling die zich nog altijd om de Oude Stad bevindt.
Muzeum Cechu Rzemiosol Skórzanych im. Jana Kilinskiego (Museum voor Leer Handwerk), Wąski Dunaj 10
Dit klein museumpje is ondergebracht in een 17de eeuws schoenmakers huis. Het bevat een collectie van leerproducten zoals zadels en schoenen.
Muzeum Domków dla Lalek (Museum voor Poppenhuizen), plac Defilad 1 (plein)
Het Poppenhuismuseum is ondergebracht in het Cultuurpaleis.
Muzeum Drukarstwa Warszawskiego (Museum voor drukwerk), Ząbkowska 23/25
Een magische plek voor alle boekliefhebbers! De collectie bevat voorwerpen die worden gebruikt voor het drukken, bewerken, grafisch ontwerpen en boekbinden, evenals gereedschap en apparaten die in de vroegere tijd door drukpersen zijn gebruikt. Het is een van de weinige musea dat zich ten oosten van de Wisla bevindt.
Muzeum Ewolucji (Museum van Evolutie), plac Defilad 1 (plein)
Het museum is ondergebracht in het Cultuurpaleis. Museum over de evolutie van het leven op aarde. De collectie toont onder andere skeletten van dinosaurussen, gefossiliseerde dinosauruseieren en schedels.
Muzeum Fryderyka Chopina (Museum Frédéric Chopin), Ostrogski-paleis, ul. Okólnik 1
Frédéric Chopin was de bekendste componist die Polen ooit gehad heeft. De collectie in het museum bestaat uit tal van voorwerpen, documenten, brieven, manuscripten en prenten die iets met Chopin te maken hebben.
Muzeum Gazownictwa (Gas Museum), Kasprzaka 25
Het museum bevindt zich op 5 km ten westen van het centrum. Het Gas Museum is gelegen op het terrein van “Gasworks in Wola” waar zich het hoofdkwartier van het Poolse Oil and Gas Company bevindt. Het is een van de mooiste en best bewaarde complexen van de industriële architectuur uit het begin van de 20ste eeuw. Het museum toont de rijke geschiedenis van de gasindustrie.
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego (Museum van de Poolse Boerenpartij Beweging), al. Wilanowska 204
Het museum over de vereniging van de boeren bevindt zich op 6 km ten zuiden van het centrum.
Muzeum Historii Żydów Polskich / POLIN (Museum over de Geschiedenis van de Poolse Joden), Anielewicza 6
De tentoonstelling toont een reis door 1000 jaar geschiedenis van de Poolse Joden van de middeleeuwen tot vandaag. Bezoekers vinden antwoorden op vragen zoals: hoe kwamen Joden naar Polen? Hoe werd Polen het middelpunt na de Joodse diaspora (verspreiding van een volk) en het thuisland van de grootste Joodse gemeenschap ter wereld?
Voor het museum staat het monument Pomnik Bohaterów Getta, (Monument voor de Helden van het Getto).
Muzeum Jozefa Piłsudskiego, Oleandrów 5
Het museum bevindt op circa 20 km ten oosten van de stad. Museum over het leven van maarschalk Jozef Piłsudski (1867 – 1935). Hij was een Pools militair en staatsman en wordt gezien als de stichter van de Tweede Poolse Republiek in 1918.
Muzeum Karykatury, Kozia 11
Museum voor karikatuur en cartoon kunst.
Muzeum Łazienki Królewskie / Pałac na Wyspie, Łazienkipark
In zijn bijna dertigjarige heerschappij verzamelde koning Stanisław August Poniatowski een collectie schilderijen, sculpturen, afdrukken, munten en medailles, gemaakt door zowel Europese als Poolse kunstenaars. De collectie is ondergebracht in zijn paleis, Pałac na Wyspie. Deze kunstwerken, in combinatie met de architectuur van de Koninklijke Łazienki, hebben geleid tot een Gesamtkunstwerk (dat wil zeggen een collectie dat gebruik maakt van of streeft naar het gebruik van alle vele kunstvormen).
Alle kamers hangen nagenoeg helemaal vol met schilderijen. En eerlijk gezegd heb je het na een tijdje wel gezien, maar anderzijds is het paleis ook weer niet zó groot. Persoonlijk vond ik de parketvloeren wonderschoon. Zelden zoiets gezien. Enkele vloeren waren gemaakt van diverse kleuren hout die als mozaïek tegeltjes in een geometrisch patroon zijn gelegd.
Muzeum Legii Warszawa (Legia Muzeum), Łazienkipark
Dit museum over voetbalclub Legia bevindt zich in het stadion ten noorden van het Łazienkipark. In het museum zijn attributen te zien van Warschau’s grootste voetbalteam zoals: tientallen ontwerpen van club T-shirts, foto’s van de belangrijkste ontmoetingen met Europese teams, een aparte kast gewijd aan speler Kazimierz Deynie, het uniform van speler Lucjan Brychczego, vaantjes, foto’s, medailles, voetbalschoenen en diverse bekers.
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza (Literatuur Museum), Rynek Starego Miastra
Museum over het leven van Adam Bernard Mickiewicz (1798 – 1855). Hij was een Poolse dichter, dramatischt, essayist, publicist, vertaler, professor in de Slavische literatuur en politieke activist. Hij wordt beschouwd als de grootste dichter van Polen. Zijn werk wordt in Polen en Europa vergeleken met Byron en Goethe.
Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa (Museum voor Jacht en Paardrijders kunst), Łazienkipark
Het museum gelegen in het oostelijk gedeelte van het Lazienkipark, huisvest een verzameling wapens, jachttrofeeën en voorwerpen die verbonden zijn met de rijkunst. Verder is er een collectie opgezette tropische dieren van de vorige eeuw en zijn er oude en nieuwe jachtschilderijen te bewonderen.
Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie (Marie Curie Museum) Polskiego Towarzystwa Chemicznego (Poolse Chemische sociëteit), ul. Freta 16
Het Marii Sklodowska-Curie Museum is gewijd aan het leven en werk van de Poolse-Franse wetenschapper, ontdekker van polonium en radium. Ze was de enige vrouw die twee keer de Nobelprijs kreeg, een keer voor natuurkunde en een keer voor chemie.
Het museum bevindt zich in Nowe Miastro, de Nieuwe Stad. Even verder op staat een bronzen beeld van deze bijzondere vrouw.
Muzeum Narodowe (Nationaal Museum), Aleje Jerozolimskie 3
Dit museum begon ooit in 1862 als museum voor schone kunsten. Door de toevoegingen van een aantal bijzondere collecties is het later in 1916 omgedoopt tot Nationaal Museum. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft het museum veel van haar collectie verloren.
Het museum met drie verdiepingen bevat werken van Europese meesters van de oudheid tot nu. Kunst in de breedste zin van het woord is in het Nationale Museum tentoongesteld.
Op de begane grond is een galerij met Nederlandse en Vlaamse pentekeningen uit de 15de tot de 17de eeuw. De andere vleugel bevat middeleeuwse kerkkunst met beelden, schilderijen en beschilderde houten retabels. Dit zijn meestal driedelige panelen bedoeld om op het altaar te staan. De derde vleugel bevat Afrikaanse kunst met vroegchristelijke fresco’s uit het Soedanese Farras die de archeologen tussen 1961 en 1964 opgegraven hebben.
Op de eerste verdieping bevinden zich hoofdzakelijk werken van Poolse meesters en op de tweede verdieping schilderijen van oude meesters waaronder tientallen schilders uit België en Nederland.
Naast oude en moderne kunst is er nog veel meer te zien in de vorm van meubelen, geestelijke kleding, servies, tapijten enz. Al met al kun je hier wel een dag verblijven als je zou willen, zoveel is er te zien.
In de iedere zaal bevindt zich wel een bewaker die je opvallend genoeg nauwlettend in de gaten houdt.
Het museum is samen met het Pools Leger Museum onder gebracht in een indrukwekkend maar strak gebouw in de stijl van de ‘nieuwe zakelijkheid’.
Muzeum Neonów (Neon Museum), Mińska 25, Soho Factory
Het Neon Museum is gewijd aan de documentatie en het behoud van de neontekens van de Koude Oorlog. De permanente collectie bevat honderden schitterende neontekens en andere elektro-grafische voorwerpen.
Het museum is een van de weinige bezienswaardigheden dat zich in het oostelijk deel van Warschau bevindt.
Muzeum Niepodległości: X Pawilon Cytadeli Warszawskiej, Skazańców 25
Dit museum over de onafhankelijkheid bevindt zich in het citadela.
Muzeum Pałaca Króla Jana III W Wilanowie (Museum van Koning Jan III paleis in Wilannow), ul. Stanislawa Kostki Potockiego 10/16
Het museum bevindt zich op circa 10 km ten zuiden van het centrum in het Wilanów paleis.
Muzeum Plakatu – Oddział Muzeum Narodowego (Poster Museum), ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16
In het park van het Wilanówpaleis vind je de voormalige rijschool waar zich nu het oudste postermuseum van Europa bevindt. Het museum bezit één van de grootste verzamelingen kunstposters ter wereld.
Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej – Oddział Muzeum Wojska Polskiego (Museum van de Poolse militaire technologie), Powsińska 13
Het militair museum bevindt zich op circa 8 km ten zuiden van het centrum in Fort Czerniaków vlakbij het Park Szczubełka (Staatspark).
Het museum bevat militaire wapens. Op het binnenterrein staat een groot aantal tanks en vliegtuigen.
Muzeum Powstania Warszawskiego (Museum van de Opstand), ul. Grzybowska 79
Het Museum van de Opstand werd geopend 60 jaar na de Opstand van Warschau. Het museum is een eerbetoon aan de inwoners van Warschau die vochten en stierven voor een onafhankelijk Polen en een vrij Warschau.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museum voor Moderne Kunst), Pańska 3
Dit museum voor moderne kunst is gelegen schuin tegenover het Cultuurpaleis.
Muzeum Teatralne (Theater Museum), plac Teatralny 1
In het operagebouw Teatr Wielki is een museum gevestigd over de theatergeschiedenis van Warschau. Dit museum is een uur voor de voorstellingen geopend en drie dagen per week in de namiddag.
Muzeum Techniki i Przemysłu NOT (Museum voor technologie en industrie), plac Defilad 1 (plein)
Dit museum voor technologie en industrie bevindt zich op de begane grond van het Cultuurpaleis.
Gedurende meer dan 60 jaar verzamelde het museum waardevolle collecties uit de geschiedenis van Polen bestaande uit technische apparaten en machines zoals: motoren van het beroemde motormerk “Falcon”, radio’s, geodetische instrumenten, office-instrumenten en muzikale mechanismen. Sommige van deze collecties zijn de grootste van het land. Er zijn ook particuliere collecties van voorwerpen met historische waarde zoals: “Accounting Machine” gebouwd door de Israëlische uitvinder en horlogemaker van Warschau – Abraham Season (1842) en ’s werelds eerste handmatige filmcamera gemaakt door Kazimierz Prószyński (1911).
Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego (Universiteit Museum), Krakowskie Przedmieście 32
Het museum is gehuisvest in het Pałac Tyszkiewiczów aan de koninklijke route.
Het museum vindt zijn roots in de tijd dat de universiteit werd opgericht in 1809-1817. In 1809 kocht het museum werken van de voormalige collectie van Koning Stanisława Augusta. In 1817 richtte de Faculteit van Exacte Wetenschappen en Kunsten het museum op. De prachtige interieur van de ‘Kolommen hal’ werd in 2012 teruggebracht naar de oorspronkelijke functie van museum. Het museum is het meest trots op opmerkelijke werken van gipsen afgietsels van antieke beeldhouwwerken en Renaissance. Het Universiteit Museum kan worden beschouwd als het eerste openbare museum in Polen en het eerste Nationaal Museum.
Muzeum Warszawy (Historisch Museum van Warschau), Rynek Starego Mistra
Dit gebouw is gelegen aan de oude markt in de Oude Stad.
Het museum toont de verwoestende geschiedenis tot aan de bruisende stad die het vandaag is.
Muzeum Wojska Polskiego (Poolse leger Museum), Aleje Jerozolimskie 3
Het Pools Leger Museum is een van de grootste musea in Polen. Het museum is toegewijd aan het verzamelen, onderzoeken en tentoonstellen van militaire voorwerpen met historische waarde.
Het museum is samen met het Nationaal Museum ondergebracht in één gebouw. Op de buitenplaats staat een groot aantal tanks, vliegtuigen, kanonnen en artilleriegeschut. Het lijkt haast een kerkhof voor militair apparatuur. Dat kun je dus gewoon bekijken zonder een ticket te kopen.
Muzeum Ziemi (Museum van de Aarde), aleja Na Skarpie 20/26
Een van de topstukken van het museum is een collectie Baltische amberstenen, die tot een van de grootste collecties ter wereld behoort.
Państwowe Muzeum Etnograficzne (Etnografisch Museum), Kredytowa 1
De tentoonstelling van het Etnografisch Museum is gewijd aan Hongaarse tradities en gewoontes die betrekking hebben op liefde, huwelijk en erotiek. Er wordt een blik geworpen op het boerencultuur verleden en de tijden van het communisme, maar ook op het heden.
Sklep I Muzeum Bursztynu, Rynek Starego Miasta 4/6
Dit gebouw is gelegen aan de oude markt in de Oude Stad. In het kleine museum zijn sieraden met amberstenen en juwelen te bewonderen maar ze zijn ook te koop. Het museum is eigenlijk meer een winkel dan een museum. Maar ook voor een workshop kun je hier terecht. Op de website kun je virtuele wandeling maken door het museum.
Stara Oranżeria (Oude Orangerie), Łazienkipark
In dit gebouw met de prachtige tuin in het Łazienkipark bevindt zich een kunstgalerij bestaande uit beelden van uitsluitend mensen. Veelal zijn het bustes van personen uit de Griekse mythologie. De beelden zijn gemaakt van gips, hout en brons.
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki (Nationale Kunstgalerie Zacheta), plac Stanisława Małachowskiego 3
Deze kunstgalerij bevindt zich vlakbij het graf van de onbekende soldaat in het Saxon Park. Het museum bevat een zeer uitgebreide collectie kunst.
Zamek Królewski (Koninklijk Kasteel), plac Zamkowy 4 (plein)
Dit museum is gehuisvest in het Koninklijk Kasteel op een van de belangrijkste pleinen van Warschau.
De vertrekken tonen het koninklijke pracht en praal van de monarchie.
Op de tweede verdieping van het museum, in de Lanckoronski galerij, hangen twee schilderijen van Rembrandt: ‘geleerde aan zijn lezenaar’ en ‘portret van een jonge vrouw’. In de prachtige ridderzaal spreekt vooral het fraaie neoclassicistische beeld van de Tijd, door Le Brun en Monaldi, tot de verbeelding. In de Bacciarellizaal hangen de hyperrealistische afbeeldingen van de stad uit de 18de eeuw.
Het Koninklijk Kasteel is een prachtig gebouw in vroege barok, gotiek en rococo stijl en ingericht met stijlkamers zoals het vroeger was. Het toont onder andere de inrichting van de koningskamers. Alle kamers zijn bijzonder fraai ingericht met meubels, schilderijen, beschilderingen en huisraad. Het is een absolute topper van Warschau.
Żydowski Instytut Historyczny (Museum van het Joods Instituut) Joodse Bibliotheek, ul. Tłomackie 3/5
Wie meer in de geschiedenis van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog wil duiken, moet zeker een bezoek brengen aan het Museum van het Joods Historisch Instituut. Hier wordt duidelijk gemaakt welk gevecht en martelingen het Joodse volk heeft moeten doorstaan. Ook wordt er verteld over de ‘Getto van Warschau’ tussen 1940 en 1943.
De belangrijkste paleizen in Warschau:
Warschau heeft een bijzonder aantal interessante paleizen, die een bezoek meer dan waard zijn. Helaas is maar een beperkt aantal paleizen open voor publiek. Het Poolse woord voor paleis is ‘Palac’.
Królikarnia, Puławska 113A
Dit paleis ligt in het Ogródki działkowe (park) op zeven kilometer ten zuiden van het centrum.
Pałac Arcybiskupi, Miodowa 17
Miodowa is een straat vol met paleizen. De meeste daarvan worden gebruikt door een van de ministeries. Daardoor zijn ze niet toegankelijk. Voor de toerist blijft het bij een wandeling en een blik op de vele statige panden.
Pałac Belwederski (Belvedere Paleis), Belwederska 54
Dit paleis ligt aan de Belwederska en grenst aan het zuidwesten van het Łazienkipark. Het is behoudens voor gereorganiseerde groepen niet toegankelijk voor publiek en wordt bewaakt door soldaten.
Het paleis is gebouwd in de jaren 1819-1822. Het heeft een wat saaie neoclassicistische gevel. Vroeger was het de residentie van de gehate groothertog Constantijn, de broer van de tsaar Alexander I. In de jaren 1918-1922 en 1926-1935 woonde er maarschalk Jozef Piłsudski. Een bronzen beeld van deze maarschalk staat naast het paleis. Het paleis werd niet vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na 1952 werd het gebruikt door de staatshoofden en na 1989 werd het de residentie van de president van Polen.
Pałac Arcybiskupi, Miodowa 17
Waarschijnlijk huisvest zich hier een van de ministeries. Het is niet toegankelijk.
Pałac Branickich (Branicki Paleis), Miodowa 6
Waarschijnlijk huisvest zich hier een van de ministeries. Het is niet toegankelijk.
Pałac Czapskich, Krakowskie Przedmieście 5
Dit paleis wijkt erg af van de paleizen in Warschau vanwege zijn terra cotta kleurige gevel dit overigens fraai voorzien is van beelden. De academie van fijne kunst is er onder gebracht. Voor het gebouw staat het monument van Bartolomeo Colloniego. Het is een groot bronzen beeld van een ruiter te paard. In het paleis is het ASP museum ondergebracht.
Palac Kultury i Nauki / PKiN (Paleis van Cultuur en Wetenschap), plac Defilad 1 (plein)
Het eerste dat een bezoeker ziet als hij het centraal station verlaat is het Cultuurpaleis. Met 188 meter exclusief de antenne van 43 meter is dit het hoogste gebouw van de stad maar ook van heel Polen. Het werd in slechts drie jaar (1953-1955) gebouwd en in 1956 door Stalin aan het ‘Slavische broedervolk’ geschonken, maar de inwoners zaten niet te wachten op dit gigantische symbool van onderdrukking. Het wordt ook wel een spottend de ‘bruidstaart’ genoemd.
De monumentale gevel wordt verlucht met kantelen en torentjes. In de afwerking zijn onder andere meer dan 550 beelden verwerkt. Sommige vinden het een monsterlijk gebouw en andere roemen het om zijn imposante uiterlijk. Hoewel het door zijn herkomst en vreemde bouwstijl bij veel inwoners van Warschau niet erg geliefd is, speelt het toch een belangrijke rol. Het 42 verdiepingen tellende gebouw reist vanuit iedere hoek boven alles uit en is een prima herkenningspunt van de stad. In de ruim 3000 marmeren vertrekken zijn kantoorruimten, bioscopen, theaters, een olympisch zwembad, een evenementenhal, een casino en enkele musea. Daarnaast bevinden zich er nog winkels, cafés, restaurants en sportaccommodaties. Vanaf het terras op de dertigste verdieping heb je een prachtig uitzicht over de stad. “Het mooiste uitzicht van de stad”, zeiden de Polen vroeger gekscherend, want daar zie je het gebouw zelf niet. Inmiddels is het Cultuurpaleis een symbool van de stad geworden en de aversie tegen het gebouw gesleten. In 1967 was dit de plek waar de Rolling Stones als eerste grote westerse rockband achter het IJzeren Gordijn optraden.
Het afgelopen decennium zijn er diverse nieuwbouw torens verschenen rondom het Cultuurpaleis die weliswaar hoger zijn, maar met de spits van 43 meter blijft het wel het hoogste gebouw van Warschau.
Wat ik zelf het meest opvallend vond is, dat het gebouw een paleis wordt genoemd. In mijn beleving zijn paleizen nooit hoogbouwwerken maar juist lage gebouwen omgeven door sierlijke tuinen. Het gebied rondom het Cultuurpaleis gaf mij een enigszins verwaarloosde indruk alsof men het allemaal niet interesseert. Toch zijn er rondom het paleis een groot aantal druk bezochte terrassen waar met name Polen graag vertoeven.
Pałac Kazanowskich, Krakowskie Przedmieście
Wandelend over de koninklijke route loopt je vanzelf langs dit paleis, maar eerlijk gezegd is het gebouw niet het allermooiste in de straat.
Pałac Krasiński (Krasińskipaleis), pl. Krasińskich 5
Het paleis ligt in het Ogród Krasińskich park.
Pałac Ministra Skarbu (Paleis van Ministerie van Financiën), plac Bankowy 5
In dit paleis was ooit het Ministerie van Financiën gehuisvest. Voor het pand staat het bronzen beeld (Pomnik) van de Poolse dichter Juliusza Słowackiego dat in 2001 onthuld is.
Pałac Młodziejowskich, Miodowa 6
Dit is een van de overheidsgebouwen aan de Miodowa.
Pałac Myślewicki, Łazienkipark
Het witte gebouw met de gebogen façade uit 1784 was ooit bewoond door de prins Józef Poniatowski (1763 – 1813). Zijn vader was een broer van Stanislaus August Poniatowski, de laatste koning van Polen.
Pałac na Wyspie (Paleis op het eiland), Łazienkipark
Het Lazienkipaleis in het midden van het Lazienkipark wordt ook wel ‘Paleis op het water’ of ‘Paleis op het eiland’ genoemd. Het eiland is met twee bruggen met Ionische zuilen verbonden met het park.
Oorspronkelijk was het paleis een badpaviljoen voor de machtige koning Stanislaw August Poniatiowski. Hij was de laatste koning van een zelfstandig Polen van 1764 tot 1795.
Het oorspronkelijke paviljoen was een ontwerp van de Nederlandse architect Tilman van Hameren. Na diverse verbouwingen besloot de koning er zijn officiële verblijfplaats van te maken.
In 1817 werd het paleis de residentie van de Russische tsaren. Na de Tweede Wereldoorlog werd het paleis herbouwd en ingericht als museum met schitterend 18de-eeuws meubilair en een deel van de kunstcollectie van de koning. De wanden van de stijlkamers hangen haast helemaal vol met schilderijen met afbeeldingen van vooraanstaande personen. Marmeren beelden en veel met bladgoud beklede houtsnijwerk sieren het interieur. Een schouw wordt ondersteund met beelden van Centaur, de mythologische afbeelding van een wezen dat half mens en half paard is en Kerberos, de mythologische afbeelding van een hond met drie koppen. Op de vloer ligt ongekend mooi mozaïek pakket waarbij hout is gebruikt van verschillende boomsoorten. Het paleis is nog steeds een van de mooiste voorbeelden van de neoclassicistische bouwstijl in Polen.
Pałac Ostrogskich /Gnińskich, (Ostrogspaleis) ul. Okólnik 1
In dit paleis is het Chopin Museum gehuisvest. Het kasteeltje is van rond het jaar 1600.
Pałac Paca, Miodowa 15
Het is een van de mooie gebouwen aan de Miodowa waar veel overheidsgebouwen staan. Het Ministerie van Gezondheid is ondergebracht in het mooie gebouw dat bekroond wordt door een neoclassicistische fries met afbeeldingen uit de Griekse Mythologie. Mooie eclectische interieurs onderscheiden het paleis.
Pałac pod Blachą (koperdak paleis), plac Zamkowy 5
Dit paleis dankt letterlijk zijn naam aan het koperen dak en het staat naast het koninklijk paleis in het oude centrum.
Pałac Potockich (Potockipaleis), Krakowskie Przedmieście 15
Dit paleis staat tegenover het Presidentieel paleis aan de Krakowskie Przedmieście
Hier huisvest het Ministerie van Cultuur en Nationaal Nalatenschap.
Pałac Prezydencki (Presidentieel paleis), Krakowskie Przedmieście 48/50
Dit grote paleis staat aan de prestigieuze en chique Krakowskie Przedmieście. In het neoclassicistische paleis woonde vroeger de vertegenwoordiger van de tsaar. Nu is het de ambtswoning van de president. Het wordt bewaakt door soldaten en is niet open voor publiek.
Pałac Prymasowski (Primate’s Paleis), Senatorska 13/15
In dit paleis is het 5 sterren Bellotto hotel gehuisvest.
Pałac Raczyńskich (Raczyńskipaleis), Długa 7
Dit neoclassicistisch gebouw uit de 16e eeuw is na de oorlog weer herbouwd.
Pałac Sapiehów (Sapiehapaleis), Zakroczymska 6
Paleis uit de 16e eeuw gelegen in de Nieuwe Stad.
Pałac Staszica, ulica Nowy Swiat 72
In dit paleis bevindt zich tegenwoordig de zetel van de Poolse Academie van Wetenschappen. Voor het paleis staat het monument van Nicolaas Copernicus.
Pałac Uruskich, Krakowskie Przedmieście 30
Dit is een van de minder opvallende paleizen aan de koninklijke route. Naast het paleis is een poort waar je makkelijk aan voorbij loopt. Het leidt naar een binnenhof waar diverse andere paleizen staan.
Pałac Wilanów, ul. Stanislawa Kostki Potockiego 10/16
Hoewel de meeste paleizen herbouwd zijn na de verwoesting in de Tweede Wereldoorlog, is er één bespaard gebleven. Dit is het Pałac Wilanów (Wilanówpaleis) uit 1680 in het gelijknamige stadsdeel. In 1677 werd na de aankoop van het toenmalige dorp Wilanów begonnen met de bouw van een zomerresidentie voor koning Jan III Sobieski (1674-1796). In de loop van de jaren is het paleis meerdere malen verkocht en aangepast om uiteindelijk te worden zoals het nu is. Het barok paleis heeft een vorstelijke en imponerende uitstraling. Zeer bijzonder zijn de ruim zestig vertrekken die grotendeels in oorspronkelijke staat en inrichting verkeren. In het paleis is het Muzeum Pałaca Króla Jana III W Wilanowie (Museum van koning Jan III paleis in Wilannow) ondergebracht.
Op de schilderijen in het paleis zie je veel Turkse invloeden, die toen erg populair waren. Het hemelbed in het slaapvertrek van de koning is gemaakt van stoffen die Jan III Sobieski meenam na zijn overwinning op de Turken in 1672. Het paleis wordt ook wel eens het ‘Versaille van Polen’ genoemd. Een prachtig vertrek is de Grote Scharlaken Zaal, een ruimte die in 1733 vervaardigd werd door Sigismunds Deybel. Rond het paleis ligt een fraai, uitgestrekt park.
Het paleis ligt op circa 10 km ten zuiden van het centrum. Hierdoor wordt het door toeristen vaak overgeslagen en dat is jammer want het is een van de absolute hoogtepunten van Warschau.
Pałac Zamoyskich, ul. Foksal 1-2
Dit karakteristieke gebouw uit de 19e eeuw staat aan het einde van de doodlopende ul Foksal. Het is een van de weinige panden die de oorlog overleefd heeft. De stijl is Frans renaissance. Tegenwoordig is er een chic restaurant ondergebracht.
De belangrijkste parken in Warschau:
Warschau heeft een groot aantal mooie parken, die een bezoek meer dan waard zijn. Alle parken worden bijzonder goed onderhouden en er wordt veel zorg besteed aan de vormgeving. In alle parken vind je wel wandelpaden, vijvers, bloemperken en kunstbeelden. Het Poolse woord voor tuin is ‘Ogród’.
Łazienki Królewskie en Botanische Tuin, Łazienkipark
Lazienkipark betekent letterlijk ‘badkamerpark’. Het park is het grootste én het mooiste park van Warschau. Het is een romantisch landschap met brede lanen, slingerende paadjes, kleine meertjes, fonteinen, bossen met open plekken en symmetrisch aangelegde tuinen met wild woekerende natuur. Dit is echt een plaats om tot rust te komen. Dagelijks trekken veel mensen er op uit naar dit rustgevende stadspark.
Een trekpleister in dit park is het art nouveau monument van de beroemde Poolse componist Frédéric Chopin.
In het park zijn veel mooie bezienswaardigheden, zoals het Eilandtheater, de op een Griekse tempel gebaseerde Tempel van de Sibille, Biaty Dom, Pałac Belwederski, Pałac Myślewicki, Pałac na Wyspie (Waterpaleis, paleis op het eiland) / Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Legii Warszawa, Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa, Nowa Pomaranczarnia, Pomik Jana III Sobieskiego, Stara Pomaranczarnia (Oude en de Nieuwe Oranjerie) en Zamek Ujazdowski.
Trek minstens een halve dag uit voor een bezoek aan het prachtige park met haar musea.
Hoewel het park op drie kilometer afstand ligt van het oude centrum is het toch prima te bewandelen en goed te combineren met de koninklijke route.
Ten noorden van het Łazienki Park bevindt zich de Botanische Tuin van de universiteit. Het heeft een aparte ingang aan de al. Ujazdowskie en de entree bedraagt 10 PLN.
Ogród Krasińskich (Krasińskich park)
In dit park bevindt zich het Pałac Krasińskich.
Ogród Saski (Saxon park)
Park ten zuiden van het historisch centrum met onder andere: Fontanna w Ogrodzie Saskim, Grób Nieznanego Żołnierza (graf van de onbekende soldaat) en plac Piłsudskiego.
Park Ujazdowski
Dit park ligt tussen het centrum en het Łazienkipark. Je komt er eigenlijk vanzelf langs als je naar het Łazienkipark wandelt. Het is een zeer mooie sierlijke tuin met een vijver, bruggetjes en beelden. Het is aangelegd tussen 1893-1896. Tussen 2000 en 2002 is het park teruggebracht in zijn oorspronkelijke staat. Er groeien diverse zeldzame struiken en bomen in het park.
Mijn persoonlijke top 15 van Warschau:
Een top 15 samenstellen van Warschau is niet echt makkelijk. Er zijn ontzettend veel mooie dingen te zien. Onderstaande dingen moet je eigenlijk als toerist allemaal gezien hebben. Heb je dan nog tijd over ga dan ook nog naar Pałac Wilanów (Wilanówpaleis) op 10 km ten zuiden van het centrum. Ik wens je een fijne reis.
- Zamek Królewski (Koninklijk Paleis)
- Rynek Starego Miasta (Oude Stad) plus Barbakan
- Łazienkipark incl. al haar musea e.d.
- Koninklijke route
- Plac Zamkowy (kasteelplein)
- Katedra św. Jana (Johanneskathedraal)
- Nowe Starego (Nieuwe Stad)
- Plac Piłsudskiego en Ogród Saski (plein en Saxontuin)
- Kościół Akademicki św. Anny (St. Annakerk)
- Muzeum Narodowe
- Kościół Świętego Krzyża (Heilig Kruiskerk)
- Zlote Tarasy (winkelcentrum)
- Palac Kultury i Nauki / PKiN (Paleis van Cultuur en Wetenschap)
- Ogród Krasińskich (Krasińskich park)
- Pomnik Poległych i Pomordowanych na Wschodzie (Monument voor de gevallenen en vermoorden in het oosten)
Spoedcursus Pools
Cześć – hallo
Dzięki – bedankt
Dzień dobry – goedemorgen/goedendag
Kościół – kerk
Pałac- paleis
Piwo – bier
Plac – plein
Pomnik – monument
Zamek – kasteel
Klik hier voor meer foto’s van Warschau.