Belgrado 2019

Heerlijk als er geen reisgidsjes zijn van een stad…. De voorpret van de stedentrip begint dan al bij de voorbereiding van de reis. Websites bezoeken met info over de reisbestemming. Wat zijn de highlights? Wat wil je zien en doen? Filmpjes op YouTube bekijken. Plattegrondjes uitprinten. Zo beleef je de reis minstens twee keer. Dit is meestal mijn werkwijze. Zo ook bij de trip naar Belgrado. Naar mate dat ik steeds verder van de steden afga waar iedereen naar toe gaat, wordt het voor mij steeds leuker.
Even wat feitjes over de stad. Belgrado is de hoofdstad van Servië. Tussen 1918 en 2003 was Belgrado de hoofdstad van Joegoslavië en tussen 2003 en 2006 de hoofdstad van Servië en Montenegro. De stad telt ca. 1.7 miljoen inwoners. Het is een van de oudste steden van Europa en de stad kan terugkijken op 7000 jaar doorlopende bewoning.
De Servische taal klinkt als Russisch. Ze hanteren naast het Latijns alfabet ook het cyrillisch alfabet en dat is hetzelfde alfabet als het Russisch. De Russische invloeden vanuit het verleden zijn zichtbaar nog aanwezig en dat verbaast me, want veel Oostbloklanden willen niets meer met de voormalige heerser Rusland te maken hebben. Informatieborden en straatnaamborden zijn meestal in het cyrillisch en dus voor ons helaas niet leesbaar. Omwille van toeristen zijn menukaarten gelukkig wel Engelstalig.
Behalve Kroatië en Slovenië maken de andere Balkanlanden geen deel uit van de EU. Zij hebben dus ook geen Euro. In Servië hebben ze de Dinar en die went heel snel. Bijna al het geld is papierengeld. Het kleinste briefje is 10 Dinar en dat is ongeveer slechts 8,5 cent!
Als ik naar een Oostblokland ga, heb ik altijd wat kriebels. Spreken ze wel Engels? Is de munteenheid makkelijk (als die afwijkt van de euro)? Zijn de mensen aardig, behulpzaam en betrouwbaar? Is er maffia? Maar tot nu toe viel dat reuze mee, dus voor Belgrado zal dat ook wel meevallen.

Bij mijn voorbereiding bleef het aantal highlights slechts op twee steken. Mmmeuh, das niet veel. Heeft de stad niet meer te bieden? Volgens het oordeel van vloggers op YouTube is Belgrado echter een bezienswaardige stad, dus er is vast genoeg te zien en te doen.
Ik heb een appartement in het centrum gehuurd en dat voor 27,5 euro per nacht. Spot goedkoop toch? De verhuurster geeft me allerlei tips voor bezienswaardigheden en spreekt bovendien perfect Engels. Dat valt dus reuze mee.
Mijn eerste indruk van Belgrado is niet echt super enthousiast. Maar wat verwacht je, twintig jaar geleden was hier nog oorlog. Hierdoor zijn de Balkanlanden nog steeds volop bezig met de wederopbouw, die ondertussen ook nog met een recessie en armoede te maken kregen. Op veel plaatsen in de stad wordt gerenoveerd. Er is veel achterstallig onderhoud. Veel moet er nog opgeknapt worden. En dat kost gewoon veel tijd.
Een aantal dingen vallen me op in Belgrado, zoals. Er zijn haast geen fietsen. Helaas zijn er daardoor (te) veel auto´s. Er zijn veel broodjeszaakjes en bakkerijtjes waar ze heerlijk belegde broodjes en andere deegproducten verkopen. Er zijn veel geldwisselkantoortjes. Veel mensen op straat. Weinig allochtonen (lees moslims en afrikanen).
Het toerisme in Belgrado groeit nog steeds en de Servische overheid spant zich in het toerisme in haar land verder te promoten. Toeristen zijn in Belgrado meer dan welkom, ondanks dat de NATO in de oorlog tegenover Servië stond. Aan het hek van het parlementsgebouw hangen echter nog steeds tientallen meters lange spandoeken, waar de Servische afkeer tegen Albanese terroristen en de NATO wordt getoond.
De inwoners van Belgrado zijn blijkbaar vol positivisme en doen er alles aan om een ‘hippe’ stad te worden. Dat blijkt onder andere uit de vele restaurants en cafés in het centrum. De straten zijn druk. Overal proberen straatmuziekkanten een centje bij te verdienen. Er zijn veel kramen met souvenirs en streetfood. De standhouders maken lange dagen om een beetje geld te verdienen.
Belgrado heeft de reputatie van een bruisend nachtleven, met veel clubs die open zijn van zonsondergang tot zonsopgang. Volgens Lonely Planet heeft Belgrado zelfs het beste nachtleven ter wereld, vóór dat van Canada’s tweede stad Montreal en de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. De kenmerkendste nachtgelegenheden van Belgrado zijn de drijvende cafés en discotheken (splavovi), die langs de oevers van de Sava en de Donau liggen. Andere populaire fenomenen zijn de typische ondergrondse cafés en de straat Strahinjića bana in de wijk Dorćol. Het nachtleven in Belgrado schijnt erg veilig te zijn.
Is Belgrado echt te moeite waard? Jayn, is het antwoord. De minpunten: Belgrado heeft maar enkele echte bezienswaardigheden. De stad is niet bijzonder mooi en ook niet historisch. Zelden heb ik zo weinig foto’s gemaakt van een stad. Veel moet er nog opgeknapt worden. Er is (te) veel graffiti. De mensen zijn niet echt vriendelijk. De pluspunten: Het is goedkoop, vooral uiteten gaan en drank is niet duur. Er zijn veel musea. Het uitgaansleven is dynamisch. De stad is bruisend. Ondanks de minpunten heb ik me prima vermaakt. Ik vind het heerlijk om eindeloos door een vreemde stad te lopen en cultuur op te snuiven. In twee dagen heb je echter alles in Belgrado wel gezien, inclusief een aantal musea.

Automuseum

Het automuseum verdient van mij een 10 voor kneuterigheid. Prachtig. Het kleine museum is ondergebracht in een oude stoffige schuur en telt nog geen 50 auto’s. Buiten staan nog eens circa tien auto’s die niet binnen kunnen. Naast auto’s bestaat de collectie uit circa 5 motoren, tientallen parkeermeters, tankinstallaties, reclameborden, speelgoedauto’s en nog veel meer. Veel auto’s zitten onder een dikke laag stof. Maar de collectie is indrukwekkend. De oudste auto is een Franse Marot-Gardon uit 1897 en dat loopt op tot een Porsche Targa. Onder andere Mercedessen, enkele oude raceauto’s, BMW, Fiat, Opel, Jaguar en wat onbekendere merken maken het bezoeken van het museum de moeite waard.

Etnografisch museum

Dit museum over de cultuur van het Servische volk toont heel veel kostuums van de 18de en 19de eeuw. Op de verdieping wordt onder andere aandacht besteed aan historische gereedschappen en meubilair. Er zijn enkele authentieke kamers nagemaakt met een volledig huisraad. Interessant? Voor diegene die geïnteresseerd zijn in geschiedenis, zeker wel. Het museum geeft een goed beeld hoe de bevolking vroeger leefde.

Historische Museum

Het museum heeft eigenlijk een foute naam, want het gaat helemaal niet over de geschiedenis van Belgrado of Servië. Het gaat namelijk over de oorlog. In die zin zou Oorlogsmuseum een betere titel zijn geweest. De tour begint bij de 1ste Wereld Oorlog. De collectie bestaat voor een groot gedeelte uit foto’s. Daarnaast zijn er diverse wapens te zien. Al met al best wel een saai museum, zeker voor een buitenlander. Geen aanrader dus.

Kalemegdanfort

Het Kalemegdanfort is een van de highlights van Belgrado. Het ligt op een rotspunt precies in de oksel waar de Sava in de Donau gaat. Tweeduizend jaar geleden lagen hier Romeinse legerplaatsen. Op deze locatie is wellicht lang geleden Belgrado ontstaan. Van de fortificatie zijn alleen nog stadsmuren en bastions over, die eigenlijk niet zo interessant zijn. Het is het uitzicht over de Sava en de Donau die het hem doen. Op het uitgestrekte gebied, dat eigenlijk meer een stadspark is, kan je heerlijk wandelen. Er is van alles en nog wat te beleven op het terrein. Er is een dierentuin, een Militairmuseum, een museum voor martelwerktuigen, een Jurassic park met kunststof dinosaurussen op ware schaal, fonteinen, kunstbeelden, een kapel (Rozenkapel) etc. Vergeet niet een kijkje te nemen in de kapel, want het interieur is de moeite waard. Het meest bijzondere in de kerk zijn de kroonluchters die gemaakt zijn van kogelhulzen. Bizar toch? Het is een gebied waar zeker elke toerist naar toe gaat. Er zijn volop kraampjes met souvenirs, drank en ijs.

Markuskerk

De Markuskerk ligt precies tussen het prachtige parlementsgebouw (National Assembly of the Republic of Serbia) en het Tašmajdan park in. Het exterieur is opgetrokken met witte en rode lagen steen, zoals je dat ook vaak ziet in Griekenland. Het interieur is opvallend sober met witte muren en plafonds. Vier enorm dikke kolommen ondersteunen het dak van de bankloze kerk. De muur achter het altaar en enkele kapellen zijn bijzonder mooi gedecoreerd waardoor een bezoek aan de kerk toch zeker de moeite waard is.

St. Michaels kathedraal

Deze kathedraal is een van de mooiste kerken van Belgrado. Onopvallend van buiten, maar des te mooier van binnen. De kerk heeft geen banken (meer). Aan iedere vierkante millimeter in de kerk is aandacht besteed. Het plafond is beschilderd met taferelen uit de bijbel. De muur achter het altaar is voornamelijk versierd met schilderijen met zilveren decoraties.

Museum van moderne kunst

Dit museum bevindt zich aan de overzijde van de Sava rivier, daar waar zich de drijvende cafés bevinden. Daardoor is het nog een aardig stuk wandelen als je vanuit het centrum komt. Wandelend moet je helemaal over de lange brug over de rivier, maar je hebt ondertussen wel een prachtig uitzicht over de drijvende cafés, de Sava en het oude centrum.
Het museum toont moderne kunst van de laatste eeuw. De collectie bestaat uit foto’s, schilderijen en sculpturen. Een typisch vraagstuk is, is het wel kunst? Het is de vraag of je dit wel interessant vindt, zeker als je er zo ver voor moet lopen.

Nationaal Museum

Voor liefhebbers van kunst en archeologie is het Nationaal Museum het mooiste museum van Belgrado. Het is ondergebracht in een groot monumentaal pand aan het Republiekplein (Trg republike). Op de begane grond worden voorwerpen getoond van de eerste bewoners in de Balkan tot de middeleeuwen. Deze collectie bestaat voornamelijk uit kunstvoorwerpen, gebruiksvoorwerpen en sieraden. Op de 1ste en 2de verdieping zijn voornamelijk schilderijen te bewonderen van nationale schilders vanaf de middeleeuwen tot de 21ste eeuw. Daarnaast zijn er ook schilderijen te zien internationale grootheden zoals Rubens, Matisse, Picasso, van Gogh, Mondriaan, Gauguin, van Dongen etc. Echt een topmuseum.

Shoppen

Shoppen kan je prima in Belgrado. Er zijn overal erg veel winkels. In het centrum zijn veel autovrije winkelstraten. De grootste en langste en tevens ook meest toeristische winkelstraat is de Kneza Mihaila. Het is een van de oudste delen van Belgrado met karakteristieke gebouwen en herenhuizen uit de twintigste eeuw. Aan deze straat bevindt zich het winkelcentrum Rajiceva. Het is een modern winkelcentrum dat qua architectuur behoorlijk afsteekt met het centrum. Het telt vijf verdiepingen met hoofdzakelijk kledingwinkels. Op de bovenste verdiepingen zijn diverse restaurants.

Skadarlija

Skadarlija is een van de leukste wijken van Belgrado. De straten zijn gemaakt met kiezelstenen en kinderkopjes. De wijk dankt zijn naam aan de Albanese stad Shkodër waar het naar genoemd is. Het is zeer populair onder toeristen vanwege de vele restaurants waar je nog authentiek Servisch eten kan nuttigen.

St. Sava tempel en crypte

Deze Byzantijnse kerk is de grootste orthodoxe kerk van het zuidoost Europa. De bouw begon al in 1936, maar door onderbrekingen is men nog steeds met de bouw bezig. Daardoor is de kerk nog steeds niet in gebruik en ook niet te bezichtigen. Het exterieur is vrij strak maar wel geheel opgetrokken uit wit marmer. De kerk heeft diverse koepels die bekroond worden met gouden kruizen. De crypte onder de kerk is af en is wel open voor publiek. Serviërs zijn een gelovig volk. Bij het binnentreden van een kerk of crypte knielen ze en kussen vervolgens drie keer op voeten van het Christusbeeld, op alle fotolijsten en dergelijke. Gelukkig worden de glazen platen van de fotolijsten regelmatig schoongemaakt. Aan de crypte is bijzonder veel aandacht geschonken. De marmeren wanden zijn versierd met afbeeldingen van apostelen en Servische heiligen waarbij veel goud(kleur) is gebruikt. Ooit moet de kerk een van de hoogtepunten van Belgrado worden. Er is nog niet bekend gemaakt wanneer dat is. De kerk ligt op drie kilometer ten zuiden van het centrum en dat is best een eind lopen, zeker omdat je voor de crypte maar 15 minuten nodig hebt.
Naast de grote kerk ligt nog een andere Byzantijnse kapel, die wel te bezichtigen is. Het interieur is fantastisch mooi met plafondschilderingen met Bijbelse afbeeldingen.

Tesla Museum

Nikola Tesla was een Servische uitvinder, onderzoeker en elektrotechnisch- en werktuigkundige engineer die leefde van 1856 tot 1943. Het heeft een groot aantal elektrische uitvindingen gedaan waaronder een motor, generator en elektromagnetische golven. Zonder zijn uitvindingen zou de wereld niet zijn geweest zoals het nu is. In het kleine museum worden groepen door een gids rondgeleid langs allerlei uitvindingen van Tesla. De rondleiding begint met een film. Daarna laat de gids de werking van enkele apparaten zien. Er worden proefjes gedaan met bliksem. Bezoekers mogen TL-buizen vasthouden die vervolgens gaan branden. Het wordt helaas een beetje op een kinderlijke manier gebracht en na 45 minuten sta je alweer buiten. Het museum wordt sterk aangeprezen, maar naar mijn mening wordt het museum sterk overschat.
Het laat zich raden waar het automerk Tesla haar naam vandaan heeft gehaald. Toch weer wat geleerd.

De belangrijkste Musea in Belgrado:

Art museums:
National Museum, Trg republike 1a, www.narodnimuzej.rs
Museum of Applied Arts, Vuka Karadžića 18, www.mpu.org.rs
Museum of Modern Art, Ušće bb, www.msub.org.rs
Zepter Museum, Knez Mihailova 42, www.zeptermuseum.rs

Cultural and historical museums:
Museum of Ethnography, Studentski trg 13, www.etnografskimuzej.rs
Historical Museum of Serbia, Nemanjina 24/7, www.imus.org.rs
Jewish Historical Museum, Kralja Petra I 71/1, www.jimbeograd.org
Historical Museum of Yugoslavia, Botićeva 6, www.mij.rs
Konak Kneginje Ljubice, Kneza Sime Markovića 8
Konak kneza Miloša, Rakovički put bb
Museum of the “Banjica” Concentration Camp, Gen. Pavla Jurišića Šturma 33
Museum of Belgrade Fortress, Gornji grad, www.beogradskatvrdjava.co.rs
Museum of the City of Belgrade, Zmaj Jovina 1, www.mgb.org.rs
Museum of Yugoslav Cinotheque, Kosovska 11, www.kinoteka.org.yu
Mladenovac Home Museum, Mladenovac, Vlajićeva 68
Museum of Theatrical Art, Gospodar Jevremova 19, www.theatremuseum.org.yu
Museum of Serbian Orthodox Church, www.spc.rs
Museum of Pedagogy, Uzun-Mirkova 14, www.pedagoskimuzej.org.rs
Military Museum, Kalemegdan bb, www.muzej.mod.gov.rs
Museum of Vuk and Dositej, Gospodar Jevremova 21
Zemun Home Museum, Glavna 9

Memorial museums and commemorative collections:
Legacy of Milica Zorić and Rodoljub Čolaković, Rodoljuba Čolakovića 2
Legacy of Paja Jovanović and Collection of Petar Popović, Kralja Milana 21/IV
Manak’s House, Gavrila Principa 5
Memorial Gallery of Petar Dobrović, Kralja Petra I 36/IV
Memorial Museum of Jovan Cvijić, Jelene Ćetković 5
Memorial Museum of Nadežda and Rastko Petrović, Ljube Stojanovića 25
Museum of African Art, Andre Nikolića 14, www.museumofafricanart.org
Museum of Physical Education, Blagoja Parovića 156
Museum of FC “Crvena Zvezda”, Ljutice Bogdana 1a
Museum of Toma Rosandić, Ljube Jovanovića 3
Memorial Museum of Ivo Andrić, Andrićev venac 8/I, www.ivoandric.org.rs

Technical and natural-history museums:
Museum of Automobiles, Majke Jevrosime 30
Museum of Science and Technology, Skender-begova 51, www.muzejnt.rs
Nikola Tesla Museum, Krunska 51, www.tesla-museum.org
Museum of Aviation, Aerodrom “Nikola Tesla”, Surčin
Museum of Natural History, Njegoševa 51, www.prirodnjackimuzej.org
PTT Museum, Palmotićeva 2
Railway Museum, Nemanjina 6, www.zeleznicesrbije.com

Mijn persoonlijke top 10 van Belgrado:

1. St. Sava tempel – crypte
2. National Museum
3. Kalemegdanfort
4. Automuseum
5. Skadarlija
6. St. Michaels Kathedraal
7. Markuskerk
8. Etnografisch museum
9. Kneza Mihaila, winkelstraat
10. Tesla Museum